ÜSKÜP’ÜN EN ESKİ CAMİSİNDE RAMAZAN BAYRAMI

MK GR EN

Hıristiyan dinine mensup aileden gelen birine Ramazan Bayram namazı nasıl gözükmektedir?  Muhtemelen Paskalya Bayramı gibi, ancak burada kadınlar yok, dini kanunlara göre kadınlar camilerde namaz kılmıyorlar.

dzamija22

On yıl öğrenim ve yakın çevresinde geçirmemle birlikte toplam otuz yıldır şehrinde yaşadığıma rağmen neden ilk defa şimdi ziyaret ettiğim konusunda akıllı bir bahane üretemiyorum.

dzamija201 (1)

 

Farklı dini geçmişine sahip olmam olabilir mi acaba? Cami olduğu için sözkonusu yapı “başkasına ait ve benim orada ne işim var” diye düşünmüş olabilir miyim? Birbirimize yalan söylemeliyiz, ne yazık ki bu görüşler 21. yüzyıla kadar devam etti. Ben hala Üsküp’teki herhangi bir tarihi kiliseyi veya tanıdık diğer yapıları ziyaret etmiş değilim. Diğer yandan ise Balkanlara yaptığım seyahatlar sırasında görmem gereken camiler listemde vardı. Bu yüzden her şey şu duygulara  endeksleniyor. Senin şehrin yarın da burada olacak ve acele etmeye gerek yok.

dzamija12 (1)

İşte o gün de geldi, sabah erken kalkarak Ramazan Bayramı için 1435 yılında inşa edilmiş, Üsküp’ün en eski, bazı kaynaklara göre  hatta Balkanların en eski ( kullanılan dini yapılar karşılaştırıldığında) Sultan Murad Camisine gittim. İnsanlar şafak vaktinde toplanmaya başladılar. İnsan sayısının çok olmasına rağmen sakin, sessizlik ve gürültünün olmamasını görmek sıradışı bir olaydı. Üsküp’ün orta kesimlerinde müslüman mahallelerini çok canlı, gürültülü, her tarafta tüccararlar ve alıcıları görmeye alışmışız ancak bu tamamen farklıydı. Sabah saat beş sularında çok insan yoktu, caminin sadece üçte biri doldu. Bugünkü koşullara baktığımızda, ayrıca rakip yapıların modern malzeme ve teknoloji ile yapıldığını göz önünde bulundururak cami çok büyük, hala ülkemizdeki en büyük ve en etkileyici yapıtı oluşturmaktadır. Ancak güneş Gazi Baba tepesinin arkasından yükseldiğinde, caminin doğu duvarını belki 211 bin yada daha fazla aydınlattığında cami doldu taştı, inanların çoğu caminin bahçesinde kalarak orada dua etti.

dzamija23 (1)

Hıristiyan dinine mensup aileden gelen birine Ramazan Bayram namazı nasıl gözükmektedir?  Muhtemelen Paskalya Bayramı gibi, ancak burada kadınlar yok, dini kanunlara göre kadınlar camilerde namaz kılmıyorlar. Dua ediliyor, konuşma yapılıyor ve sonunda yine dualar okunuyor…Papazın yerine hocanın olması, haçın yerine ise hilal olması, secdeye gidilmesi yada ayinlerin yapılması  sadece şekil farklılıklarını oluşturuyor.

dzamija5 (1)

Hocaların konuşmaları, papazları kilisede yaptığı konuşmalara benzemektedir. Herkesin iyi bir mümin ve herşeyden önce iyi bir insan olması gerekiyor. İnsanlar sahip oldukları her şey için Allaha şükretmeleri ve ailelerine bakmaları gerekiyor vs. Ancak Cabir Hoca modern yaşam tarzı hakkında da bazı şeylerin söylemesi gerektiğini düşünüyordu.

Cabir Hoca, “Şeytan bilgisayarlarınızdan çıkmaktadır, buna çok dikkat etmeniz gerekiyor. Bilgisayarlar iyi bir iş için kullandıkları zaman yararlı teknolijik araçlarıdır. Çıplaklıkları izlemek gibi yanlış şeyler için değil.  Anne- babalar çocuklarının bilgisayar başında oldukları zaman neleri izlediklerine çok dikkat etmeleri gerekmektedir” tavsiyelerinde bulundu.

dzamija161 dzamija17 (1)

dzamija9 (1) dzamija3 (1) dzamija19 (1)

Sultan Murad Camii hakkındaki bilgiler şunlar: Sultan Murad II. anıtı olarak 582 yıl önce inşa edilmiş. Daha önceleri orada St. George adında bir manastır varmış. Cami basit kare şeklinde bir yapıt, zengin dekorasyonu yok, ancak mevcut dekorasyon ilgi çekmektedir. Sultanın inşa ettiği Üsküp’teki tek cami. Diğeleri paşa, ağa ve beyler camileri. Birkaç kez zarar görmüş ve onarılmış. Örneğin  1689 yılında Piccolomini yangınında ve 1963 yılındaki depremde. Bu yüzden bugün orjinalinden çok farklı görünmektedir. Buna rağmen şehrin en önemli mimari yapılarından birini oluşturmaktadır.

dzamija4 (1) dzamija13 (1)

Virgin tepesinde yer almaktadır, tüm çevreye hakim ancak dar sokaklardan kolayca erişilemiyor. Vatandaşlar size yol göstermek için her zaman hazır. Sultan Murad Camii yaşlı amcamız Remzi Şaban dahil olmak üzere birçok inanların favori mekanını oluşturmaktadır.

dzamija10 (1)“Vatandaş ve inananlar olarak elimizden geldiği kadar caminin bakımını yapmaktayız. Kurumlardan yeterince desteğimiz yok” diyen Remzi bey kiremitlerle yapılmış olan çatıyı işaret etti.

Remzi, “O dönemde bu şekilde çatılar yapılmıyormuş, camilerin kubbeler ile örtüldüğü bilinmektedir. Etrafınızda gördüğünüz kiremitlerle örtülü olan eski camiler İkinci Dünya Savaşı döneminde bombardıman edilmiş. Bu utanç verici ve üzücü! Neyse ki Mustafa Paşa ve İsa Bey Camiinin kubbeleri korunmaktadır. Ancak iki üç milyon avro toplayarak bu kubbeleri de yaptırmayı düşünüyoruz. Bu konuda çalışmalar yapmaktayız” diye konuştu.

Kahvaltı yapmak için acele eden Remzi Bey ile selamlaştık. Bir ay Ramazan ayından sonra normal beslenme alışkınlıklarına dönmeye sabırsızlanıyordu. Daha uzun yıllar Sultan Murad camiinde bayram namazını kılması dileklerini ileterek Ramazan Bayramını tebrik ettik.

dzamija8 (1)

Müslüman dinine sahip olan tüm Balkon3 dostalarının Ramazan Bayramını tebrik ediyoruz.

Goce Trpkovski

Yorumlar