Her büyük şehrin farklı yüzleri var. Şehrin bazı kısımları başka bir şehire, ülkeye hatta farklı bir kıtaya ait olduğuna dair benzetmeler yapılmaktadır. Dünya kentlileri son 50 yılda, ulusal şehir yerine daha fazla çok kültürlü karakteri yansıtan ve içinde birçok farklı özellikleri olan küresel şehirlere dönüştüklerini belirtmektedirler. Bu duruma, Üsküp’ün uzun ve karmaşık tarihi de eklendiğinde çeşitlilik garantileşmektedir. Şehri fetheden işgalçilerin yanı sıra büyük felaketlerde şehrin “hatalarını” düzeltiyorlarmış. Son dönemde ise deneyler yapılması için fırsatlar doğmuştur.
Başkentte Balkon3’ün başka şehirleri tanıdığı yerler şunlardır.
DOĞU ÜLKELERİ (ORİENT)
Bu Eski Üsküp Çarşısıdır, ayrıca Türk Çarşısı olarak da tanınmaktadır. Şehrin en eski ve canlı bölümü Şerlok Holms’un egzotik yolculuklarını hissetiren tüccarlar, zanaatçılar (en fazla kuyumcular), restoranlar, kafeler ve barlardan oluşmaktadır. Tüm kriterlere göre Üsküb’ün kalbine oryantal ruhu derinden işlemiştir.
DOĞU AVRUPA
Genelde etrafında gri konut binaların inşa edildiği geniş caddeler Doğu Avrupa metropollerinin özelliklerini taşımaktadır. Üsküp şehri yine de dünyanın bu kısmında bulunmaktadır ve birçok bölümü Doğu Avrupa caddelerine benzemektedir. İlinden Caddesinin şu kısmını da buraya dahil edebiliriz.
BATI AVRUPA
1963 depremi ve ardından başlayan modernleşme sürecine rağmen şehirdeki bazı yapılar yüzyıllar önce Batı Avrupa metropolleri cazibesine ulaşmaya çalıştığının kanıtıdır. Nikola Klyusev Caddesi ( Eski Maksim Gorki) birkaç yapı bunu kanıtlıyor.
AMERİKA
Renkli, ilginç ve canlı Amerikan banliyösü ABD’nin ekonomik zenginliğinin ve kalkınmasının bir sembolünü oluşturmaktadır. Üsküp’te de buna benzer olan aynı amaçlı yerleşim yerleri inşa edilere orta düzeyde aileler için rahat ve iyi yaşamı sembolize etmektedir. Lisiçe de Üsküp’te buna benzer 10 yerleşim yerlerinden birini oluşturmaktadır.
JAPONYA
Japon kirazlarının çiçeklenmesinden daha önceleri yazmıştık.Bunlar Batı Avrupa bölümünde yerleşmiştir. Üsküb’ün başka bir Japon sembolü de vardır, 1960 yıllarında mimar Kenzo Tange’nin devasal projeleri arasında özellikle Gradski Zid (Şehir Duvarı) binaları da yer almaktadır.
HOLLANDA
Üsküp şehri bisikletçileri memnun edecek bir bir şehir olarak sayılmaktadır. Yine de bir bölümü Hollanda’ya benzemektedir. Bisiklet denildiğinde ilk akla gelen ülkelerden biri Hollanda. Vardar nehri kıyısında 20 kilometre uzunluğunda bisiklet yolları mevcut. Genelde eğlence ve spor için kullanılsa da, şehrin büyük bölümü buraya yayılmış olduğundan vatandaşlar işyerine gitmek için de bu sakin ve güvenli yolları kullanıyorlar.
BREZİLYA
Burada Ne Kopakabana ne de Sao Paulo spektaküler gökdelenleri bulunmasada, Brezilya gecekondu mahallelerine benzer sahneleri ünlü Topaana’da görebiliriz. Favellalar sadece Brezilya’nın resmi değildir. Yoksul yerleşim yerleri olmayan dünyada büyük şehir yoktur. Pop-kültürde kullanılması dolayısıyla Brezilya’nın yoksul yerleşim yerleri çok tanınmıştır. Buna göre Üsküp’ün Topaana’sı da film ve müziklerde de kendi yerini almıştır.
DOĞU ASYA
Yolun her parçası satış alanına dönüşmüş hareketli alışveriş caddeler bulunmaktadır. Orada her çeşit ürünü bulabilirsiniz. Bu tür caddeler Tayland’tan Türkiye’ye kadar, ayrıca Üsküp’ün Dükkancik bölgesinde de bulabilirsiniz. 
BALKAN
Eğer bir yarım düzenlenmiş bölgede farklı sınıflardan insanlar görürseniz, örneğin pahalı ve ucuz otomobiller süren yada otomobil hiç kullanmayan kesim ve bu insanların çekici olmayan, ancak itici görünmeyen büyük veya küçük evlerde yaşıyorsa bu oldukça çok çok basit mutlaka Balkanlar sözkonusudur. Gorçe Petrov yerleşim yeri de işte tam böyle bir bölge.
MANHATTAN
Son on yıl içinde Üsküp’ün Manhatteni başlığı altında birçok yazı vardı. Düşüncelerinde yüksek katlı binalar inşa etmek vardı ve bu yükseklik yaklaşık 500 metre olacaktı. Şimdiye kadar planlanlaştırılan 130 metre uzuluğunda Sky City gökdelenlerden (4 planlaştırılsa da ) sadece 2 tanesi inşa edilmiştir. Üsküb’ün bu şekilde gelişmeye devam edip etmeyeceğini tahmin etmek ise ayrıca çok zor.
Goce Trpkovski
photo: Husamettin Gina
Yorumlar
Loading ...
