İstanbul’un tarihi merkezine gittiğinizde, Top Kapı Sarayına giden yoldan geçmek zorundasınız. Çok sayıda turist dolayısıyla birkaç sokak satıcısı ve onların küçük tezgahlarını fark etmeyebilirsiniz. Bazıları lolipopa bezneyen spiral şeklinde bir şeyler satmaktadırlar. Satıcıların önünde çeşitli renklerde kalın bir sıvı ile dolu yuvarlak dondurma kutularını benzeyen kutular bulunmaktadır. Aslında usta satıcıların sipariş ettiğinizden sonra sertleştirdikleri sıvı şeker sözkonusu. Yine de, bu sıradan bir şeker değildir.
Buna Mesir macunu denilmektedir ve hikayeye göre ilk kez 1527 yılındaKanuni Sultan Süleyman’ın annesi Ayşe Hafsa Sultan’ın (daha faza Valide Sultan olarak tanınmaktadır) iyileştirilmesi için yapılmıştır. Macunun iyileştirici özellikleri ile çok memnun kalan sultan ilkbaharda (ilkbahar gündönümü) mesir macunu günü kutlanmasını ve o gün tüm halka macundan dağıtılmasını emretmiş. Türkiye artık mesir macunu projesinin UNESCO’nun maddi olmayan dünya kültür mirası listesine koymak için çalışmalar yürütmektedir. Mesir macunu geçmişi ve gelenekleri açısından maddi değil, ancak tadı çok gerçek! Açıkçası macun güçlü bir lezzeti ve şimdiye kadar tattığını şekerlerden çok farkı var. Çok çarpıcı bir etkisi var, çünkü hiçbir zaman bu kadar kokulu, tatlı ve baharatlı bir şey için hazırlıklı değilsiniz.
Efsane sihirli karışımın 41 hastalığı tedavi edebilir 41 bileşiklerden oluşmaktadır. Katolikler bazen Sultan’ın balsamı olarak adlandırıyorlarmış ve bir afrodizyak olarak kullanıldığını vurguluyorlarmış. Garip ama gerçek, etimolojik sözlüklerde aynı isim Hindu’da var ama anlamı tamamen farklı: kasları rahatlatıyor ve hafif yatıştırıcı etkiye sahiptir. Farmakoloji ile ilgili eski kitaplarda ve sarayın aşçıları bazılarının uzak diyarlardan gelen sayısız maddelerden oluşan bir reçeteden bahsetmektedirler. Uzun listeden bazıları şöyle: Amber, misk, kırmızı yonca, zerdeçal, zencefil, yonca, tarçın, hindistan cevizi, vanilya, hindistan cevizi …
Sembolik yer olan Tarihi Top kapı Sarayı dışındaki sokaklar hariç mesir macunun paketlenmiş de satın alabileceğiniz yerler var. Örneğin Mısır çarşısında bizm doğal çevremize benzeyen tonlarca baharatlar ve otlar bulunmaktadır. Ve sonunda ancak yine de çok önemli, (bize bilinmeyen nedenler) İzmir yakınlığındaki Manisa şehri ilkbaharda Manisa Mesir Macunu adında festival düzenlemektedir. Mesir Macununu kolaylıkla Türkiye’deki “Kuruyemiş” büyük pastahanelerinde bulabilrisiniz.
Yunanca kelime “matzouni’nin” neden “bir tonik olarak kullanılan pratik ilaç” yada başka çeşit bitki infüzyonu, hatta jöleler için kullanılmasının mutlaka bir sebebi olduğundan eminim. Günümüzde ise isim daha sık olarak “nine ilacı” anlamına gelmektedir.
Gerçek mesir macununa geri dönelim. Yorgun ve onun güzelliğine hayran kalacağınız Top Kapı Sarayının ziyareti sonrasında tadına bakmanın en iyi olacağını düşünmekteyim. Türk çayı da içmenizi tavsiye ediyorum. Valide Sultanın tedavi olmasına yarayan Mesir Macunun, mutlaka sizin daha doğrusu şehirler üstü şehrin sıradan ziyaretçileri için de faydalı olacaktır!
Afiyet olsun! Tadını çıkarın!
Sophia Nikolaou
Yorumlar
Loading ...
