“Ben hem Bosnalıyım, hem Budinliyim, hem Üsküplüyüm, hem Atinalı, hem Sofyalıyım, hem Erzurumlu, hem Erzincanlıyım. Fakat İstanbulluyum. Hiç ayırmam.” diyor Balkanlarda teşekkül eden osmanlı mimarisinin üstadı Ekrem Hakkı Ayverdi.
O, bütün aydınlar tarafından seviliyor ve sayılıyordu. Türk kültürü ve edebiyatı araştırmacısı Muharrem Engin onunla ilgili şunları kaydetmiştir: “Ekrem Hakkı Ayverdi’nin şahsiyeti bende Osmanlı tarihinin canlı bir abidesi hissini uyandırdı. Dik, ince, uzun boyu, yüksek alnı, derin, onurlu bakışı, konuşması, gençlere karşı sevgi ve şefkat dolu davranışı, asırlar ötesinden gelen bir yüceliği aksettiyordu.
Yunus Emre Enstitüsü Üsküp Türk Kültür Merkezi “Kubbealtı” Vakfı ile işbriliğinde Üsküp’te vefatının 30. yıldönümü dolayısıyla merhum Ekrem Hakkı Ayverdi anısına “Balkanlarda Teşekkül Eden Osmanlı Mimarisinin Üstadı Ekrem Hakkı Ayverdi” Konferansı düzenlendi. Törende türk baklavası ve çay ikram edilmesinin yanı sıra geceyi Cengiz İbrahim – Kanun ve Abbaz Yahya Ney müzik dinletisi ile zenginleştirdi.
Gecenin misafiri sanat tarihçisi ve “Üsküp’te Osmanlı Anıtları” kitabının yazarı Lidiya Kumbaracı katıldı.
Heyecandan sesi titreyen Kumbaracı “Çok yaşlandım, sağlık sorunlarım var, ancak bu törene katılma davetiyesini aldığımda, geri çeviremedim, Türkiye’den işbirliği yaptığımız hocalarla uzun zaman görüşemedik, nasıl göründüklerini bile hatırlamıyorum” diye konuşarak “Ekrem Hakkı Ayverdi paha biçilmez bir Türk bilginidir” dedi.
Ekrem Ayverdi’nin hayatı ve eserleri hakkında “Kubbealtı” Vakfı Mütevelli heyeti başkanı ve torunu Sinan Uluant konuştu.
Sinan “Ayverdi engin bir bilgiye ve birikime sahipti. Fakat ne kadar bilgi sahibi ise bir o kadar da tevazu sahibiydi. Bilgiliydi ama bilgi hamalı değildi. Kültür, sanat, edebiyat, hak ve hakikat adına ne bilirse onu muhataplarıyla paylaşırdı” dedi.
Ekrem Ayverdi’ye verdiği görevleri ne zaman tamamlamamız gerektiğini sorduğumuzda hep dün dediğini hatırlatan Sinan Uluant büyük mimarın sabahleyin biraz geç kalkmayı sevdiğini vurgulayarak saha çalışmalarının ise geç saatlerde, gün karardığında sona erdiğini kaydetti.
Ekrem Hakkı Ayverdi’nin bir başka hizmeti ise bugün Türkiye sınırları dışında kalan topraklardaki mimari eserlerin tespiti ve neşredilmesidir. Bunun için 1975 ile 1976 senelerinde iki defa seyahata çıktı. Uzun arşiv çalışmaları sonunda Avrupa’daki Osmanlı Mimari Eserleri külliyatını hazırladı. Bunlar; Romanya, Macaristan, Yugoslavya, Arnavutluk, Yunanistan ve Bulgaristan’ı içine alacak şekilde dört büyük cilt halinde neşredilmiştir.
Ekrem Hakkı Ayverdi’nin kitaplarında Osmanlı mimarisinin başlangıcından Fatih Sultan Mehmed Han devri sonuna kadar 250 senelik bir devreyi ele almaktadır. O, eğitimini aldığı mimarlık mesleğini Osmanlı eserlerinin yaşatılmasından kullanmıştır. Sadece taşlarla değil, ruhlarla da uğraşmıştır.
Uzun kariyeri boyunca 16 adet kitap hazırlamış, 1922-1950 arasında sadece İstanbul’da 32 sanat eserini inşa etmiş veya restore etmiştir. Ayasofya ve İstanbul Üniversitesi Merkez binasının yanı sıra, Edirne’deki Selimiye Camiinin restorasyonu en önemli çalışmaları arasında yer almıştır.
Husamettin Gina
Yorumlar
Loading ...
