Bu gelenek Türkiye’de somut olmayan kültürel miras olarak UNESCO listesinde bulunmaktadır.
Türkiye’nin güneydoğusundaki küçük bir köyde birkaç kadın tahıl dolu taştan yapılmış büyük havan etrafinda şarkılar söylemektedirler. Ellerinde ahşap tokmakları tutarak dönüşümlü bir şekilde havana vurarak tahıl dövülmektedir. Havana her vuruş kadınların söyledikleri şarkılara ritim yapmaktadır. Çalışmalar sanki bir şarkıya dönüştürmüş havası var. Bir süre sonra, onların yerine erkekler geliyorlar.
“Erkeksi” şarkılar söyleyerek, tahılları iyice dövmek için havana erkekçe vuruyorlar. Böylece sadece Türkiye’nin bazı yerlerinde devam eden geleneksel keşkek’in hazırlanmasına başlıyorlar. Ana malzemeleri buğday ve et olan sözkonusu yemeği bütün köy pişirmekte, ardından bütün köy yemektedir. Keşkek düğün, bayram ve diğer kutlamalarda hazırlanmaktadır, ayrıca yağmur yağması için yapılan dua günlerinde de pişirilmektedir.
Keşkek’in hazırlanmasına kadın, erkek, yaşlıdan çocuklara kadar herkes katılmaktadır. Birileri çalışıyor, diğerleri ise şarkı söylüyorlar, ardından şarkı söyleyenler çalışıyor, ilk çalışanlar ise davul ve zurna çalıyorlar. Hazırlık süreci sesli şarkı ve müziğin yanı sıra davul ve zurna sesleri de eşlik etmektedir. Sesli müziğin amacı ise keşkekin yapıldığını diğer köylerin de duyması. Tahıl öğütüldikten sonra et ile beraber, hızlı ateşte yanmaması için dibi kül ile kaplanmış büyük bir bakır tencereye yerleştirilir. Bu yemeği keşkek ustaları hazırlamaktadır, keşkekin hazırlanması bir nesilden başka bir nesile geçmektedir.
Keşkek bütün gün ve bütün gece pişirilmektedir. Eğer gün bol şarkılı geçerse, geceler şaka ve hikayelerle tamamlanmaktadır. Ertesi gün mükemmel pişmiş keşkek elde edilene kadar ahşap karıştırıcılarla karıştırılır. Ardından ortak bir kabdan yenilmektedir. Keşkek uzun bir süreçte hazırlanıyor, ancak tabaklardan hızlı bir şekilde kayboluyor, keşkekin kaderi bu. Türkiye’de belli grupların geleneğine o kadar oyulmuş ki, Keşkek ismini taşıyan bir köy var. Bazı yerlerde ise sık sık bekar erkek ve kızlara, evlenme zamanının geldiğini ima etmek için “sizin keşkeğinizi ne zaman yiyeceğiz” diye sorulmaktadır?
Yazan: Aleksandar Manasiev
Video ve fotoğraflar: Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı
Yorumlar
Loading ...
