Како му изгледа молитвата за Рамазан Бајрам на некој што потекнува од христијанско семејство? Веројатно слично како Велигден, но без жените, за кои знаеме дека според верските правила не се молат во храмовите.
Немам некое многу паметно оправдување зошто првпат го посетив овој објект по триесетина години живеење во неговиот град, од кои десетина години беа студирање и работа во неговата непосредна близина.
Дали можеби ми повлијаело тоа што имам поинакво верско потекло, па бидејќи е џамија, сум го гледал како „нешто што им припаѓа на други и нема што да барам таму“? Нема зашто да се лажеме, за жал, такви ставови преживеаја и до 21 век. Но јас се` уште не сум посетил ниту некои историски цркви или други познати градби во Скопје, а од друга страна, старите џамии ми биле на листата на места што треба да се посетат во секој град во кој што сум патувал на Балканот. Значи повторно се` се сведува на чувството дека вашиот град ќе биде овде и утре и дека не морате да брзате со него.
Но дојде и тој ден, кога станав пред зори и на Рамазан Бајрам отидов во Султан-Муратовата џамија, која е изградена во 1435 година и е најстара во Скопје, а според некои извори, дури и на Балканот (споредено само со верските објекти што се во функција). Уште во мугрите верниците почнаа да се собираат. Беше невообичаено да се види колку е се` тивко и смирено и покрај метежот од луѓе. Сме навикнале да ги гледаме муслиманските маала во централните делови на Скопје како многу живи и бучни, со трговци и купувачи на сите страни, но ова беше нешто сосема поинакво. Во пет часот наутро немаше премногу луѓе, се наполни само третина од џамијата. Но таа е мошне голема, дури и за денешни услови, се` уште е една од најголемите во земјата, што е исто така импресивно, знаејќи дека и` конкурираат градби направени со современи материјали и технологија.
Сепак, кога сонцето изгреа од зад ридот Гази Баба и го осветли нејзиниот источен ѕид по некојси 211-илјадити пат или можеби повеќе, таа се преполни, многу верници останаа во дворот и тука се молеа.
Како му изгледа молитвата за Рамазан Бајрам на некој што потекнува од христијанско семејство? Веројатно слично како Велигден, но без жените, за кои знаеме дека според верските правила не се молат во храмовите. Има молитва, па се одржува говор, па повторно молитва… Тоа што наместо поп има оџа, наместо крст полумесечина и наместо прекрстување поклонување се разлики во формата. 
Говорите што ги држат оџите се слични со оние на поповите во црквите, дека секој треба да биде добар верник и добар човек пред се`, луѓето да му бидат благодарни на Бога за се` што имаат, да се грижат за своите семејства итн. Но оџата Џабир во Султан-Муратовата џамија имаше да каже нешто и за современиот начин на живеење.
– Ѓаволот излегува од вашите компјутери, мора да внимавате. Компјутерите се добра работа кога се употребуваат за нешто корисно, но не и за нешто грешно, како гледање голотија. Родителите треба многу да внимаваат што прават нивните деца кога се пред компјутер – порача оџата.
Фактите за Султан-Муратовата џамија се следни: била изградена пред 582 години како задужбина на султанот Мурат Втори, на местото каде што претходно имало манастир по име Свети Ѓорѓи. Тоа е едноставен квадратен објект, не е ниту пребогато декориран, но и тоа што го има како декорација го влече погледот. Таа е единствената џамија во Скопје чиј ктитор бил султан, другите се на паши, аги и на бегови. Била оштетувана и поправана неколку пати, во пожарот на Пиколомини од 1689 година, во земјотресот од 1963 година и во други времиња, па се смета дека денешниот изглед многу се разликува од првичниот, но и покрај тоа, таа е еден од архитектонски најзначајните објекти во градот. Сместена на врвот од Виргиновиот рид, доминира во целиот околен простор, но не е лесно пристапна низ тесните сокаци. Затоа мештаните се секогаш љубезни да ви го покажат патот.
Султан-Муратовата џамија е омилено место на многумина, меѓу кои и на стариот скопјанец Ремзи Шабан. – Се трудиме како граѓани и како верници да ја одржуваме најмногу што можеме, но немаме доволно помош од институциите – ја почна тој својата приказна за џамијата.
Потоа покажа кон покривот, направен од ќерамиди.
– Во тоа време не се правеле такви покриви, се знае дека џамија се покрива со купола. Сите стари џамии што ги гледате наоколу што се покриени со ќерамиди биле бомбардирани во Втората светска војна. Тоа е срамно и жално! За среќа се задржале куполите на Мустафа-пашината и на Иса-беговата џамија. Но ќе ги вратиме куполите и на оваа, ќе собереме два-три милиони евра и ќе направиме. Веќе се организираме за тоа – додаде тој.
Се поздравивме со Ремзи, кој брзаше да појадува, па по цел месец пост да им се врати на вообичаените навики за јадење. Му го честитавме Рамазан Бајрам со желба уште многу години да го слави во Султан – Муратовата џамија.
Нека им е честит празникот и на сите пријатели на Балкон3 од муслиманска вероисповед.
Гоце Трпковски
Коментари
Loading ...
