Дојде и она доба од годината кога во срцето на Скопје, длабоко во Старата скопска чаршија, сѐ e обоено во кромидови нијанси. Море од млади зелени китки плете хармоничен бран по секој допир со древната питома калдрма во автентичен амбиент. На трошни порти, ве пречекува шпалир од насмеани лица. Во Скопје. Во Куршумли Ан.
Почна Македокс. Трет по ред. Фестивал за креативен документарни филм. Настан кој упорно и горделиво се турка на патот кон традицијата. Онаму каде што и му е местото. Создаден од група луѓе кои со секоја година сѐ повеќе наликуваат на едно големо семејство кое им посакува отворено добредојде на редовните посетители и на намерниците. Во преубавиот амбиент на интимниот карван-сарај, Куршумли Ан, оваа фамилија со млади кромидчиња во високо подигнати раце, го прогласи фестивалот за отворен.
Патувањето го отвори филмот „Изморениот патник“. Дело на доајенот на македонската документаристика, Благој Дрнков. Мојот некогашен сосед. Човекот со работилницата зад бујниот кордон од црешови дрвја во која се криеше тајниот свет на возбудата на Орце Николов 106, во Дебар Маало, кој целиот свој животен век му го посвети на документирање на македонската традиција, уметност и култура во своето богато творештво посветено и на уметничката фотографија. Легендата која неодамна замина во легенди, ги доби заслужените почит и признание од своите колеги и наследници. Од богата ризница на Дрнков, приказната за возот храбрец, малиот чајник, и за западниот дел на Македонија, снимена во далечната 1961 година, го покрена патувањето кое ќе трае осум дена и со себе носи 62 филмски остварувања од светска и регионална продукција, работилници, изложби и дискусии. Многумина останаа збунети по завршувањето на оваа проекција но, забревтаната локомотива симболично не поведе сите на дестинација на која не чекаат некои поинакви„Бебиња“ во чекор испратени од „Мама Африка“ на патот кон „Копнежливата дивина“ која во сите непоправливи романтични души ќе разбуди „Носталгија за светлината“ чувана од „Ноќен стражар“ таму некаде во светот на фантазијата. На „Плажата Бомбај“, каде што сме сите „Такви какви што сме“, маѓепсани од сопствената „Илузија“ и копнежот осликан во „Една жена – еден век“. Сите под закрилата на мојот драг другар „Редак“. Виножито од разнолики тонови, за сечиј вкус.
По скопската приказна, која завршува на 22-ри јуни, Македокс ја продолжува авантурата. Патувачко кино, во текот на летото, ќе се насели во малешевијата. Креативните филмски приказни ќе допрат до Берово, Пехчево, Двориште, Ратево, Владимирово, Русиново, Црних, Панчарево, Блатец и Митрашинци.
Пријатно ветре се пробиваше меѓу раскошните куполи во анот кој некогаш силно светел во олово, а на отварањето на фестивалот светна од позитивна енергија. Над аловите сводови, мирното небо ги сокриваше своите ѕвездени светилки во жешката летна ноќ. За среќа на малкумина, и кај нас полека сила зема нов ветар. Мотор, двигател на едрата на еден силен и квалитетен културен бран. Македокс е приказна која зависи од сите нас. Приказна која еден ден ќе им ја раскажуваме на нашите внуци. Зошто да не. Како што од нашите дедовци слушавме за малиот чајник. Возот храбрец од делото на Дрнков. Човекот кој одамна ни остави аманет да ја негуваме документаристиката.
Горан Игиќ
Фото: Галина Страчкова, Фил Лампрон