Κάθε μεγάλη πόλη έχει πολλά πρόσωπα. Μερικά μέρη της σου δίνουν την εντύπωση ότι βρίσκεσαι σε μια άλλη πόλη, άλλη χώρα, ακόμα και άλλη ήπειρο. Οι αρχιτέκτονες ισχυρίζονται ότι τα τελευταία 50 χρόνια οι πόλεις έχουν αποκτήσει περισσότερο παγκόσμιο παρά εθνικό χαρακτήρα, ενσωματώνοντας διάφορα χαρακτηριστικά που αντικατοπτρίζουν τον πολυπολιτισμικό τους χαρακτήρα. Αν ρίξει κανείς μια ματιά στην μακρά και πολύπλοκη ιστορία της πόλης των Σκοπίων θα βρει μια σειρά κατακτητών που όλοι τους άλλαξαν και προσέθεσαν κάτι στην πόλη, μια αλυσίδα καταστροφών που βοήθησαν να «διορθωθούν» λάθη ή και ακόμα να δώσουν το έναυσμα για αρχιτεκτονικά πειράματα – έτσι, διαπιστώνει κανείς ότι η ποικιλία είναι εγγυημένη.
Τα ακόλουθα είναι μερικά μέρη του κόσμου που το Balkon 3 αναγνωρίζει ότι συνυπάρχουν μέσα στην πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας.
Η Ανατολή
Πρόκειται για το Παλιό Παζάρι, που είναι γνωστό σαν τούρκικο παζάρι. Είναι το πιο παλιό εν ζωή κομμάτι της πόλης, όπου συνωστίζονται έμποροι και τεχνίτες (ειδικά οι χρυσοχόοι), εστιατόρια, τσαγερί, καφενέδες, ακόμα και μπαρ που σερβίρουν αψέντι, κάτι που βλέπουμε μόνο στα εξωτικά ταξίδια του Σέρλοκ Χόλμς. Αυτή είναι η καρδιά της πόλης από κάθε άποψη και έχει το ανατολίτικο πνεύμα βαθιά χαραγμένο μέσα της.
Η Ανατολική Ευρώπη
Μεγάλες λεωφόροι με μονότονες, κυρίως γκρίζες ομοιόμορφες πολυκατοικίες χτισμένες δεξιά και αριστερά κατά μήκος τους, χαρακτηριστικό πολλών πρωτευουσών της Ανατολικής Ευρώπης. Η πόλη των Σκοπίων ανήκει σε αυτό το κομμάτι του κόσμου και πολλές από τις συνοικίες της έχουν χτιστεί σε αυτό το στυλ, όπως για παράδειγμα η λεωφόρος Ilinden που περνά από την πόλη.
Η Δυτική Ευρώπη
Παρά το σεισμό του 1963 και τον επακόλουθο εκμοντερνισμό, υπάρχουν αρκετά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η πόλη προσπαθούσε να φθάσει τη γοητεία των πρωτεουσών της Δύσης πριν από 100 χρόνια. Αρκετά κτήρια στην οδό Nikola Kljusev (πρώην οδό Maxim Gorky) ακόμη στέκουν μάρτυρες αυτής της περιόδου.
Η Αμερική
Τα γραφικά προάστεια των αμερικάνικων πόλεων αποτελούν σύμβολο πλούτου και οικονομικής προόδου. Στην πόλη των Σκοπίων οι γειτονές που χτίστηκαν ακολουθώντας ένα παρόμοιο μοντέλο είχαν παρόμοιο σκοπό – να συμβολίζουν την καλή και άνετη ζωή της μεσαίας τάξης. Η Lisice είναι μία από αυτές τις συνοικίες.
Η Ιαπωνία
Έχουμε γράψει για τις ανθισμένες γιαπωνέζικες κερασιές που βρίσκονται στη δυτική πλευρά της πόλης, αλλά υπάρχουν κι άλλα γιαπωνέζικα σύμβολα: τα μεγάλα έργα του Ιάπωνα αρχιτέκτονα Kenzo Tange από τη δεκαετία του ΄60, ειδικά τα μπλοκ πολυκατοικιών στο κέντρο της πόλης που ονομάζονται και «Τείχος της Πόλης».
Η Ολλανδία
Αυτή η πόλη δεν είναι πολύ φιλική για τους ποδηλάτες. Όμως, υπάρχει τουλάχιστον μία περιοχή όπου το ποδήλατο αποτελεί το βασικό μέσο μεταφοράς, όπως στην Ολλανδία. Η αποβάθρα στο ποτάμι έχει ποδηλατόδρομο μήκους περίπου 20 χιλιομέτρων. Χρησιμοποιείται κυρίως για ψυχαγωγικούς σκοπούς, αλλά εφόσον η πόλη είναι χτισμένη κατά μήκος του Vardar (Αξιού), πολλοί άνθρωποι τον χρησιμοποιούν και για να πηγαίνουν στη δουλειά με ηρεμία και ασφάλεια.
Η Βραζιλία
Δεν έχουμε εδώ κάτι σαν την παραλία της Copacabana, ούτε τους θεαματικούς ουρανοξύστες του Sao Paulo, αλλά συναντάμε σκηνές παρόμοιες με αυτές των βραζιλιάνικων παραγκουπόλεων όπως στη διάσημη Topaana. Οι φαβέλες δεν είναι μόνο χαρακτηριστικές της Βραζιλίας. Κάθε μεγάλη πόλη έχει γειτονές που μαστίζονται από τη φτώχεια, αλλά οι βραζιλιάνικες φαβέλες έγιναν πασίγνωστες λόγω της προβολής τους από την ποπ κουλτούρα. Η Topaana επίσης ενέπνευσε την παραγωγή ταινιών και μουσικής.
Η Άπω Ανατολή
Πολυσύχναστοι εμπορικοί δρόμοι με μαγαζιά που καταλαμβάνουν τμήματα του δρόμου και τον μετατρέπουν κι αυτόν σε μαγαζί – και μπορείς να βρεις τα πάντα εδώ! Βλέπει κανείς τέτοιους δρόμους από την Ταϊλάνδη έως την Τουρκία, αλλά και στη συνοικία των Σκοπίων που ονομάζεται Dukjandzik.
Τα Βαλκάνια
Όταν σε μία ημι-αστική περιοχή βλέπεις κάθε καρυδιάς καρύδι να οδηγεί ακριβά αυτοκίνητα, φθηνά αυτοκίνητα ή και καθόλου, να μένουν ο ένας δίπλα στον άλλο στα μικρά ή στα τεράστια σπίτια τους, τα οποία δεν είναι ιδιαίτερα εκλυστικά αλλά ούτε και αποκρουστικά, αλλά αρκετά απλά…τότε ξέρεις ότι εδώ είναι Βαλκάνια. Και είναι η συνοικία Gorce Petrov που αποτελεί το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτού του τύπου ζωής στην πόλη.
Το Manhattan
Τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν γίνει πολλά πολεοδομικά σχέδια με την ίδια ονομασία – Skopje Manhattan. Η ιδέα βασίζεται στην κατασκευή ουρανοξυστών μέγιστου ύψους 500 μέτρων σε διάφορες τοποθεσίες. Μέχρι τώρα, οι μόνοι ουρανοξύστες που έχουν χτιστεί στην πόλη των Σκοπίων είναι οι δύο πύργοι (το σχέδιο περιλαμβανει τέσσερις) στα πλαίσια του προγράμματος Sky City, οι οποίοι έχουν ύψος 130 μέτρα. Είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς εάν η πόλη θα συνεχίσει να εξελίσσεται έτσι και να μεγαλώνει σε ύψος.
Goce Trpkovski
photo: Husamettin Gina
* Η Ελλάδα δεν αποδέχεται και δεν αναγνωρίζει σε οποιαδήποτε μορφή ή περιεχόμενο, κάποια άλλη ονομασία εκτός «της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας». Όλες οι αναφορές, άμεσες ή έμμεσες στη χώρα αυτή που χρησιμοποιούνται σε αυτό το άρθρο είναι ευθύνη του συντάκτη του.