Φανταστείτε ότι ταξιδεύετε για πρώτη φορά σε μια πόλη που σας είναι τελείως άγνωστη. Τί θα είναι αυτό που καταρχήν θα σας προσελκύσει με το που θα μπείτε στην πόλη? Μήπως τα πρόχειρα κτίρια της σύγχρονης εποχής που στερούνται την καλλιτεχνική ποιότητα ή μήπως τα μοναδικά ιστορικά κτίσματα, τα οποία σε καλή ή άσχημη κατάσταση κατάφεραν να επιβιώσουν και να μη γίνουν μέρος των σκονισμένων σελίδων της ιστορίας?
Εάν επιλέξετε το δεύτερο, τότε ορίστε, ακούστε από μένα μια ιστορία για ένα από εκείνα τα κτίσματα..
Πριν από μερικές ημέρες, άρχισα να εξερευνώ τους πύργους και τα τείχη της πόλης που κάποτε κυριαρχούσαν στην Κωνσταντινούπολη (Ίσταμπουλ). Ο πρώτος μου σταθμός ήταν ο Πύργος Μπεγιαζίτ, στην ομώνυμη συνοικία. `Αυτός ο πύργος, ο οποίος βρίσκεται μέσα στον κύριο χώρο του Πανεπιστημίου της Ίσταμπουλ, χτίστηκε το έτος 1749, με σκοπό την έγκαιρη παρατήρηση πυρκαγιών και τον συναγερμό` δήλωσαν οι υπεύθυνοι του πανεπιστημίου. Σε μεταγενέστερη περίοδο, ο πύργος αυτός είχε και επιπρόσθετη αποστολή, τη μετεωρολογική πρόγνωση. Η αποστολή αυτή, με τη βοήθεια του φωτισμού του πύργου, συνεχίστηκε ως και το έτος 1995. (Μετά την έρευνα που έκανα αργότερα έμαθα ότι ο γαλάζιος φωτισμός σήμαινε ότι η επόμενη μέρα θα ήταν ηλιόλουστη, ο κίτρινος φωτισμός ότι θα υπήρχε ομίχλη, ο πράσινος φωτισμός ότι θα έβρεχε και ο κόκκινος ότι θα έπεφτε χιόνι).
`Ο πύργος, ο οποίος για πρώτη φορά είχε οικοδομηθεί από ξύλινα υλικά, κάηκε το 1774 από τη μεγάλη πυρκαγιά που είχε ονομαστεί Τζίμπαλι. Τον ξαναέχτισε ο Σουλτάνος Μέχμετ ο Δεύτερος το 1826 και πάλι από ξύλο`, μας αφηγήθηκαν οι καθηγητές του Πανεπιστημίου. `Δυστυχώς, ο πύργος δεν κατάφερε να λάβει την τελική του μορφή και καταστράφηκε και πάλι. Κάηκε, για μια ακόμη φορά, κατά τη διάρκεια του ξεσηκωμού του Σώματος των Γιανιτσάρων. Η τελική εκδοχή του πύργου οικοδομήθηκε από τον αρχιτέκτονα Σενεκερίμ Μπαλιάν, μετά από διαταγή του Σουλτάνου Μάχμουτ του Δεύτερου, το έτος 1828.
Όταν ο πύργος χτίστηκε για πρώτη φορά είχε ύψος 85 μέτρα και μετά την οικοδόμηση επιπρόσθετων ορόφων το ύψος έφτασε τα 118 μέτρα. Το σύνολο των ορόφων, μαζί με τους επιπρόσθετους, ήταν τέσσερις. Όροφος εφημερίας, όροφος ειδοποίησης, ενώ ο τρίτος και ο τέταρτος όροφος αποκαλούνταν σέπετ και σάντζακ.
Στο τμήμα του πύργου που βλέπει προς την πλατεία Μπεγιαζίτ υπάρχει επιγραφή που λέει ότι ο πύργος αποτελεί ιδιοκτησία του Σουλτάνου Μάχμουτ του Δεύτερου. Πάνω από την επιγραφή υπάρχει το μονόγραμμα του Σουλτάνου. Ο στίχος μου κέντρισε την προσοχή γι΄αυτό προσπαθώ να το διαβάσω.
Έπειτα άκουσα τη φωνή του υπευθύνου του πύργου που θα με συνόδευε: `Εώς τον όροφο εφημερίας υπάρχουν 180 σκαλοπάτια, το ορκίζομαι έχουμε δύσκολη αποστολή μπροστά μας. Δεν υπάρχει ανελκυστήρας για να ανεβούμε!`. Στην αρχή φοβόμουν λιγάκι, αλλά δεν τα παράτησα, λέγοντας στον εαυτό μου ότι σήμερα είναι η μέρα που πρέπει να ανεβούμε στον πύργο! Στο τέλος, επιτέλους, άνοιξε η μικρή πόρτα του πύργου που τόσο περιμέναμε να ανοίξει για μας…
Δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, 180 ξύλινα σκαλοπάτια, βήμα βήμα. Ευτυχώς υπάρχει καλός φωτισμός και βλέπουμε πού πατάμε.
Μετά από 10 λεπτά `μαραθώνα ανεβάσματος σκαλοπατιών` φτάσαμε στον όροφο εφημερίας. Λόγω της κατεστραμένης σκάλας ο πάνω όροφος είναι κλειστός για τους επισκέπτες και έτσι ο όροφος αυτός αποτελεί τον τελευταίο μας σταθμό. Στον όροφο εφημερίας υπάρχουν 12 παράθυρα. Στα πλαϊνά και τα πάνω τμήματα των παραθύρων υπάρχουν διακοσμήσεις σε ουδέτερους χρωματισμούς. Για να είμαι ειλικρινής, τα καλλιτεχνικά τοπία του πύργου μου άρεσαν πάρα πολύ.
Το μοναδικό σημαντικό αντικείμενο του ορόφου εφημερίας είναι η ιστορική σκάλα, φτιαγμένη από ατσάλι. Ποιός ξέρει πόσες ζωές έχει σώσει αυτή η ατσαλένια σκάλα στο διάβα της ιστορίας…
Η ωραιότερη και σπουδαιότερη δικαιολογία για να επισκεφτείτε τον πύργο αυτό είναι η φανταστική θέα προς την Κωνσταντινούπολη από την κορυφή του. 12 παράθυρα με προοπτική 360 μοιρών, προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες θέας της μεγαλούπολης. Εάν επιθυμείτε να δείτε τα τοπία του Χρυσού Κέρατος (Haliç) και του Βόσπορου, τότε με τίποτα μην χάνετε την ευκαιρία αυτή.
Μια παράδοση του Πύργου Μπεγιαζίτ: `Απέκτησες τέκνο`
Τους παλιούς καιρούς αποκαλούσαν τον πύργο `παλάτι της πυρκαγιάς`, ενώ τους παρατηρητές του τους ονόμαζαν `αυλικούς`. Σύμφωνα με την παράδοση του πύργου, όταν ο ,,αυλικός,, έβλεπε κάπου πυρκαγιά, έλεγε: ,,Αγά! Απέκτησες τέκνο,, και ο Αγάς ρωτούσε ,,Κόρη ή γιο;,. Εάν η φωτιά βρισκόταν από την πλευρά της Ανατολίας, του Μπέγιογλου ή του Ρωμυλιακού τμήματος του Βόσπορου, η απάντηση ήταν `Κόρη`, ενώ εάν συνέβαινε στο εσωτερικό της Κωνσταντινούπολης η απάντηση ήταν `Γιος`.
Άισε Σέιντα Ντέμιρ