“Με την πολύχρονη παράδοσή του, το παζάρι αποτελεί ακόμη μια οργάνωση που αντιτίθεται στην τεχνολογία και το μοντέρνο τρόπο ζωής μιας μετρόπολης.“
„Εδώ ζυγίζουμε σωστά„. Έτσι γράφει σε έναν από τους πάγκους, ο οποίος είναι γεμάτος με μπανάνες και βρίσκεται στο γνωστότερο, στο παλαιότερο και με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα, παζάρι της πόλης των Σκοπίων, το Μπιτ Πάζαρ. Δημιουργικότητα για να πωληθεί κανα κιλό περισσότερο ή και κατασκοπεία των άλλων συναδέλφων, ανταγωνιστών. Αυτό είναι δύσκολο να προβλεφτεί, αλλά ένα είναι σίγουρο, τέτοιο πράγμα δεν θα μπορούσαν ούτε να φανταστούν σε άλλα βαλκανικά και παγκόσμια παζάρια. Αποτελεί χαρακτηριστικό μόνο του δικού μας Μπιτ Πάζαρ.
Εκείνη η φράση ήταν αρκετή για να με ωθήσει να γράψω για το φαινόμενο αυτό της πρωτεύουσας. Ναι, τώρα είναι η πραγματική ευκαιρία το Μπιτ Πάζαρ να βγει στο νέο Μπάλκον3 και να χαιρετήσει τους πελάτες του.
ΠΑΡΚΙΝΓΚ – ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΛΗΓΗ ΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ
Αυτό είναι ένα μόνο από τα πολλά χαρακτηριστικά που κάνουν το Μπιτ Πάζαρ κάτι το ιδιαίτερο, αχώριστο τμήμα της ζωής μεγάλου αριθμού ανθρώπων. Με σκοπό να γνωρίσουμε και τις άλλες ιδιαιτερότητες του παζαριού αυτού, πήγαμε να …κάνουμε παζάρι”.
Από το σπίτι ξεκίνησα με ποδήλατο, επειδή στο παζάρι πάρκινγκ για αυτοκίνητα ακόμη δεν έχει. Το θέμα του πάρκινγκ αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα και για τους πωλητές και για τους πελάτες, αλλά εδώ και πολλά χρόνια τίποτα δεν γίνεται για να λυθεί το πρόβλημα. Αντιθέτως, κάθε στιγμή της ημέρας, ως τμήμα της διακόσμησης του παζαριού, βρίσκεται εκεί η ,,αράχνη,, το όχημα που σηκώνει και μεταφέρει τα σταθμευμένα με παράνομο τρόπο αυτοκίνητα.
Στο παζάρι μπήκα από τη μεσαία πύλη της πλευράς που βλέπει προς την πολυκλινική της περιοχής. Δίπλα στην είσοδο δεσπόζει το πράσσο, λες και είναι αραδιασμένο σαν τιμιτική φρουρά υποδοχής ξένης αντιπροσωπείας. Σε θέση ,,προσοχής,, χαιρετούν τους πιθανούς πελάτες.
Με το πρώτο βήμα που κάνεις και μπαίνεις στο παζάρι, σου γίνεται πλέον σαφές το γεγονός ότι η καρδιά του Σκόπιε χτυπά εδώ ακριβώς, στο Μπιτ Πάζαρ.
Σήμερα στο παζάρι πωλούνται κυρίως φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Ποιό το αίσθημα να παιρνάς το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας εδώ στο Μπιτ Πάζαρ, ρωτήσαμε έναν πωλητή μήλων, δίπλα στην είσοδο του παζαριού. „Το παζάρι είναι πολύχρωμο, κάθε μέρα έχουμε διάφορους πελάτες, διάφορες συζητήσεις, κουβεντιάζουμε κυρίως για σπορ και πολιτική,, μας είπε, ζυγίζοντας τρία κιλά μήλα, τα οποία κοστίζουν, ούτε λίγο ούτε πολύ, ακριβώς 100 δενάρια. Ένα κιλό κοστίζει 35 δενάρια, ενώ εάν θελήσεις μισό κιλό ,,συγνώμη η ζυγαριά δεν ζυγίζει τόσο μικρές ποσότητες, πηγαίνετε στο σουπερμάρκετ,, απαντούν οι πωλητές.
ΕΤΟΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΑΓΝΩΣΤΟ
Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στα χωριά, τις πόλεις και τις επαρχίες, ορίζονταν ειδικά μέρη με σκοπό τη λειτουργία δημόσιων υπηρεσιών. Μεταξύ αυτών και τα παζάρια. Οι άνθρωποι που δεν μπορούσαν να μεταφέρουν τα αγαθά τους σε μέρη μακρινά, τα πουλούσαν σε αυτά τα παζάρια. Λόγω των μειωμένων εξόδων μεταφορικών, τα αγαθά πωλούνταν στο παζάρι σε αρκετά χαμηλές τιμές. Για το λόγο αυτό και οι καταναλωτές παρουσίαζαν μεγάλο ενδιαφέρον για τα παζάρια. Ακόμη και σήμερα δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι κάτι έχει αλλάξει. Η παράδοση συνεχίζει και σήμερα και η μόνη αλλαγή είναι ότι τότε τα παζάρια λειτουργούσαν κάποιες μέρες της εβδομάδας, ενώ σήμερα λειτουργούν καθημερινά, 365 μέρες το χρόνο.
Για την ιστορία του παζαριού κουβεντιάσαμε με τον εξηντάχρονο Σάλιχ Κέμαλ, πωλητή ξηρών καρπών, καρυδιών, φουντουκιών, αμύγδαλων, στραγαλιών κ.α. „Στο παζάρι πουλάω από ηλικία 15 ετών, αλλά το γνωρίζω από πολύ νωρίτερα. Μικρό παιδί ερχόμουν εδώ φέρνοντας μαζί μου κλαδάκια γερανιού από το σπίτι και προσπαθούς να τα πουλήσω. Τότε όμως δεν υπήρχαν πάγκοι, πουλούσαμε καθισμένοι καταγής,, θυμήθηκε ο Σάλιχ.
„Ο τζίρος στο παζάρι δεν είναι όπως παλιότερα„ μας ενημέρωσε ο Σάλιχ, εξηγώντας ότι με την εμφάνιση των μεγάλων μάρκετ, κάπου το 2004 κυρίως, ο τζίρος μειώθηκε αισθητά.
Η σημασία του ονόματος Μπιτ Πάζαρ αποτελεί ακόμη και σήμερα δίλημμα. Για κάποιους το όνομα προέρχεται από το μεγάλο αριθμό επισκεπτών, για κάποιους άλλους από τη μεγάλη ποικιλία εμπορευμάτων και τις φτηνές τιμές που επικρατούν στο παζάρι. Η λέξη ,,Μπιτ,, στην τούρκικη γλώσσα σημαίνει ψείρα. Μπιτ παζάρια υπάρχουν και σε πολλές άλλες πόλεις των βαλκανικών χωρών.
ΦΩΝΗ ΤΕΝΟΡΟΥ
Στο Μπιτ Πάζαρ μπορείτε να συναντήσετε ανθρώπους όλων των προφίλ, νέους και γέρους, άντρες και γυναίκες, ανθρώπους όλων των εθνικοτήτων που ζουν στη Δημοκρατία της Μακεδονίας, με λίγα λόγια, εδώ μπορείτε να συναντήσετε ανθρώπους από όλη την πόλη. Την στιγμή που κουβέντιαζα με τον κύριο Σάλιχ, στον πάγκο πλησίασε ένας μεσήλικας άντρας, με χαμόγελο στο στόμα και ρώτησε για την ποιότητα των μαύρων ελιών. Έπειτα, με μια θαυμάσια φωνή τενόρου άρχισε να τραγουδά στα ιταλικά. Λόγος γινόταν για τον τραγουδιστή όπερας Νίκολα Γκάγκοβ, σταθερό πελάτη του Σάλιχ. „Είναι τακτικός μου πελάτης. Κάθε φορά που αγοράζει, σιγοτραγουδάει και κάποιο τραγούδι. Κάποιες φορές, με φωνή τενόρου, μου παραγγέλει – Δώσε μου σπόρια – ,, μας εξήγησε ο Σάλιχ.
Ήδη η ώρα πήγε τέσσερις το απόγευμα. Ο θόρυβος της ημέρας, οι φωνές, τα παζαρέματα, τα χρώματα, η μυρωδιά, σιγά σιγά λιώνουν και εξαφανίζονται στο σκοτάδι της νύχτας. Τελειώνει το παζάρεμα, μέσω του οποίου οι άνθρωποι απομακρύνονται από τα προβλήματά τους. Οι πάγκοι είναι πλέον άδειοι. Με το σκοτάδι, στο παζάρι απομένουν τα απορρίματα συσκευασιών, τα σάπια λαχανικά και τα υπόλοιπα φρούτων.
Στο τέλος της ημέρας, στην σκηνή εμφανίζεται το προσωπικό που είναι υπεύθυνο για τον καθαρισμό του παζαριού. Το αιώνιο Μπιτ Πάζαρ λαχταρά και πάλι για την επόμενη μέρα, για νέες εμπειρίες.
Του Χουσαμεντίν Γκίνα
Η Ελλάδα δεν αποδέχεται και δεν αναγνωρίζει σε οποιαδήποτε μορφή ή περιεχόμενο, κάποια άλλη ονομασία εκτός «της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας». Όλες οι αναφορές, άμεσες ή έμμεσες στη χώρα αυτή που χρησιμοποιούνται σε αυτό το άρθρο είναι ευθύνη του συντάκτη του.
Loading ...
