Η ΠΡΕΣΠΑ ΤΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ

Ψηλά βουνά, κοιλάδα, λίμνη, νησί. Γαλάζιο, το οποίο κάποιες στιγμές επισκιάζει τις πράσινες εκτάσεις και τα βραχώδη υψώματα. Αν και σήμερα δε μοιάζει καθόλου με τη λίμνη που θυμούνται οι παλαιότεροι, συνεχίζει κατά κάποιο τρόπο να αιχμαλωτίζει και να προσκαλεί τους επισκέπτες, ενώ το καλώς όρισμα με το οποίο θα σας υποδεχτεί, αποτελεί στιγμή απερίγραπτη.

Σήμερα, η λίμνη είναι πολύ μικρότερη και για το γεγονός αυτό μαρτυρούν οι τεράστιες αμμουδερές παραλίες, για τις οποίες είναι φανερό ότι κανείς πλέον δε νοιάζεται και κανείς δε φροντίζει. Παρόλη την εγκατάλειψή της όμως στον οίκτο της φύσης, η λίμνη καταφέρνει να διατηρήσει την ομορφιά της, η οποία κάποτε έλαμπε σαν ηλιαχτίδα. Τα γύρω χωριά, καλά κρυμμένα γι΄αυτούς που πρώτη φορά τα επισκέπτονται, απλά συμπληρώνουν την εικόνα που θα λάβετε ως πρώτη εντύπωση. Πολύ απλά, αξίζει να είστε φίλοι με την περιοχή αυτή, επειδή έχει τί να προσφέρει.

Ξεκινώντας από την ανατολική όχθη της Πρέσπας, το πρώτο χωριό που θα συναντήσετε είναι το Ποντμότσανι. Εκεί μπορείτε να επισκεφτείτε το εθνολογικό μουσείο, ιδιοκτησίας του Γιόνε Εφτίμοβσκι, όπου θα έχετε την ευκαιρία να δείτε περισσότερα από 3000 πολύτιμα εκθέματα: υπέροχα δείγματα κοσμημάτων, οπλισμό, παλιά νομίσματα και περισσότερες από 200 διαφορετικές μακεδόνικες εθνικές παραδοσιακές φορεσιές, από διάφορες περιοχές της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Στο ψηλότερο λόφο του χωριού βρίσκεται ο ναός του Αγίου Πέτρου και Παύλου και δίπλα του υψώνεται ο σταυρός της Πρέσπας, με ύψος 30 και πλάτος 20 μέτρα, ορατός απ΄όλα τα σημεία της λίμνης.

Δίπλα του βρίσκεται το χωριό Γκάρντσαρι, όπου υπάρχει το μικρό μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, εγκατεστημένο στις παρυφές του όρους Μπάμπα, μόλις τρία χιλιόμετρα από το χωριό και το οποίο χρονολογείται τον 13^ο αιώνα. Οι τοιχογραφίες του είναι εντυπωσιακές, ενώ οι γύρω φυσικές ομορφιές δεν περιγράφονται. Ακολουθεί το χωριό Ασάματι, όπου θα έχετε πρόσβαση στο καταφύγιο πουλιών, το Εζέρανι. Το καταφύγιο εκτείνεται 10 χιλιόμετρα βόρεια της όχθης της Πρέσπας και εκεί ζουν 115 ενδημικά είδη πουλιών (πελεκάνοι, μικροί κορμοράνοι, αετοί με λευκή ουρά,   στέρνες με μεγάλο ράμφος και φλαμίγκο). Το καταφύγιο τελεί υπό την προστασία διαφόρων διεθνών οργανισμών. Σε μικρή απόσταση από το Ασάματι βρίσκεται το Πρέτορ, θαυμάσια τουριστική τοποθεσία, χωρισμένη σε δύο τμήματα, το χωριό (στο πάνω τμήμα) και τον τουριστικό οικισμό (δίπλα στη λίμνη) και τον οικισμό με βίλες στο λόφο προς την Σλίβνιτσα. Η τακτοποιημένη παραλία και μερικά σύγχρονα εστατόρια θα σας κάνουν να αισθανθείτε ότι βρίσκεστε σε κάποιο φημισμένο παραθαλάσσιο προορισμό.

Μερικά μόνο χιλιόμετρα από το Πρέτορ, στις παρυφές και πάλι του όρους Μπάμπα, βρίσκεται το χωριό Κουρμπίνοβο, όπου δεσπόζει το γνωστό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου. Οι απόψεις σε ότι αφορά τη χρονολογία ανέγερσης του μοναστηριού διαφέρουν. 11^ος ή 13^ος αιώνας; Ο απλός ναός με τις μεγαλοπρεπείς τοιχογραφίες, ζωγραφισμένες το 1191, είναι κρυμμένος σε ειδυλλιακό σημείο πάνω από τη λίμνη της Πρέσπας, με εντυπωσιακή θέα. Η διακόσμηση των τοίχων του ναού αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα της τέχνης αυτής στη Δημοκρατία της Μακεδονίας. Στο μοναστήρι αυτό βρίσκεται η τοιχογραφία του Αρχάγγελου Γαβριήλ, η οποία υπάρχει και στο χαρτονόμισμα των 50 δεναρίων της χώρας.

Επόμενος σταθμός είναι το χωριό Σλίβνιτσα και ένα ακόμη μοναστήρι που επιβάλεται να επισκεφτείτε. Το μοναστήρι της Παναγίας, τρία μόλις χιλιόμετρα από το χωριό. Το μοναστηριακό συγκρότημα περιλαμβάνει, εκτός των άλλων, μικρό ναό, ο οποίος ανεγέρθηκε και τοιχογραφήθηκε το 17^ο αιώνα. Οι εικόνες βρίσκονται σε καλή κατάσταση και φέρουν τα τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά των τοιχογραφιών του πρώιμου 17^ου αιώνα στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας. Υπάρχουν επίσης κονάκια όπου επιτρέπεται η διανυκτέρευση. Εκεί βρισκόταν η έδρα της δεύτερης σε μέγεθος, μετά του μοναστηριού του Λέσνοβο, Αντιγραφικής μοναστηριακής σχολής, όπου αντιγράφτηκαν πολλά παλιά βιβλία με σκοπό την προστασία τους.

Η φύση και πάλι θα σας μαγέψει. Πάνω στην όχθη της λίμνης είναι εγκατεστημένος ο τουριστικός οικισμός Σλίβνιτσα. Εκεί βρίσκεται μια από τις ομορφότερες παραλίες της περιοχής της Πρέσπας, με μήκος περίπου 400 μέτρων, ψιλή άμμο και ενδιαφέρων εξοπλισμό, όπως ξαπλώστρες και ομπρέλες στυλ Χαβάης.

Πάνω στο δρόμο ακολουθούν τα χωριά Λιούμποϊνο, Μπράιτσινο και Ντόλνο Ντούπενι. Απέχουν μόλις 15 λεπτά από τη λίμνη της Πρέσπας και βρίσκονται δίπλα στο εθνικό πάρκο Πέλιστερ. Πλούσια σε πηγές ανθρακούχου νερού, σε ψηλά καταπράσινα δάση και βουνοκορφές που αφθονούν σε άγρια ομορφιά. Χωριά που δροσίζονται από τον άνεμο του όρους Πέλιστερ και λούζονται από τον ήλιο της Πρέσπας, με αυθεντική αρχιτεκτονική και ευγενικούς οικοδεσπότες, χωριά ιδιαίτερα λόγω της ομορφιάς που προσφέρουν. Αποτελούν μερικά από τα ομορφότερα χωριά της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, καλά οργανωμένα, με πολύ καλή τουριστική προβολή και άριστη καθαριότητα.

Εκεί ο τουρισμός είναι περισσότερο ανεπτυγμένος. Μπορείτε να εγκατασταθείτε στο ξενοδοχείο Στάρα Τσέσμα (Παλιά Βρύση) στο Λιούμποϊνο, στο ξενοδοχείο της Τέτκα (θείας) Νικολίνα στο Μπράιτσινο, να νοικιάσετε δωμάτιο σε κάποιο από τα σπίτια των χωριών ή να διανυκτερεύσετε στα κονάκια του μοναστηριού της Αγίας Παρασκευής στο Μπράιτσινο. Υπάρχουν θαυμάσια εστιατόρια και ταβέρνες, όπου μπορείτε να δοκιμάσετε παραδοσιακά φαγητά και μεζέδες της περιοχής αυτής, όπως γεμιστές πιπεριές, σαρμάδες ή μουσακά, φασόλια ταψιού, καπνιστό κρέας, ψαράκια, σπιτική πίτα, γιαούρτι, σπιτικές κρέπες, όπως και σπιτικά λουκάνικα, τα οποία θεωρούνται ως η καλύτερη σπεσιαλιτέ. Για τους ξένους τουρίστες, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο εξάωρος περίπατος ως την τοποθεσία Γκόλεμο Έζερο (μεγάλη λίμνη), η οποία βρίσκεται στη μέση του εθνικού πάρκου Πέλιστερ και σε ύψος 2200 μέτρων.

Το σημαδεμένο μονοπάτι ορειβασίας δίνει την δυνατότητα στους επισκέπτες να απολαύσουν τις υπέροχες ομορφιές της περιοχής. Εκεί μπορείτε να ψαρέψετε πέστροφες στο ποτάμι, να κάνετε πικ νικ ή να επισκεφτείτε τους παλιούς νερόμυλους δίπλα στο ποτάμι. Επίσης, μπορείτε να επισκεφτείτε τις πολυάριθμες εκκλησίες και μοναστήρια των χωριών, από τις οποίες ξεχωρίζουν αυτές της Αγίας Παρασκευής στο Μπράιτσινο και των Αγίων Πέτρου και Παύλου στο Λιούμποϊνο. Ο ναός της Αγίας Παρασκευής χρονολογείται τον 16^ο αιώνα και εκεί υπάρχει πηγή η οποία καθ΄όλη τη διάρκεια του έτους είναι ξερή και ρέει στις 7 Αυγούστου, την παραμονή της γιορτής και στις 8 Αυγούστου όταν εορτάζεται ο άγιος του μοναστηριού. Ο ναός των Αγίων Πέτρου και Παύλου βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 800 μέτρων, πάνω από το ναό του Αγίου Αθανασίου, σε ένα όμορφο μικρό οροπέδιο, περικυκλωμένο από πυκνό δάσος.

Λόγω της κοντινής απόστασης με τη λίμνη της Πρέσπας, οι λάτρεις του νερού και των πουλιών μπορούν να επισκεφτούν και το νησί Γκόλεμ Γκραντ, όπως και το καταφύγιο πουλιών Εζέρανι που προαναφέραμε.

Όμορφη παραλία στα σύνορα με την Ελλάδα, είναι και αυτή της τοποθεσίας Μάρκοβα νόγκα (το πόδι του Μάρκο), η οποία αποτελεί και το νοτιότερο σημείο της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και που τη θερινή περίοδο προσελκύει μεγάλο αριθμό παραθεριστών. Αυτή η περιοχή, της οποίας οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν μεταναστεύσει στις υπερωκεάνιες χώρες, δέχεται τους περισσότερους επισκέπτες στα μέσα Ιουλίου και το πρώτο μισό του Αυγούστου, όταν λαμβάνουν χώρα και οι παραδοσιακές συναντήσεις των ξενιτεμένων στις 2 Αυγούστου (του Προφήτη Ηλία) στο Λιούμποϊνο και στις 8 Αυγούστου στο Μπράιτσινο.

Γι΄αυτό σας προτείνω, εάν επιθυμείτε να γευθείτε τα χρώματα του ουράνιου τόξου, να απολαύσετε τον υπέροχο έναστρο ουρανό, να νιώσετε το πνεύμα της παράδοσης, να επισκεφτείτε οποσδήποτε την περιοχή της Πρέσπας. Γι΄αυτούς που δεν έχουν πάει ακόμη, δεν έδωσαν στον εαυτό τους την ευκαιρία να απολαύσει τη μαγική ομορφιά της περιοχής, ενώ γι΄αυτούς που έχουν πάει, είμαι πεπεισμένη ότι φώλιασε για πάντα στις καρδιές τους, δημιουργώντας την επιθυμία να ξαναπάνε και να ξαναπάνε και να ξαναπάνε…

Κριστίνα Αγγέλεσκα