Έχετε ποτέ σας δοκιμάσει γευστικό και αφρώδη τούρκικο καφέ; Είναι ένα από τα πλέον δημοφιλή παραδοσιακά ροφήματα της πατρίδας μου, της Τουρκίας και εγώ με την σειρά μου λατρεύω την τελετουργία και την όλη εμπειρία. Στην Τουρκία έχουμε μια παροιμία που λέει „Bir fincan kahvenin kirk yil hatiri vardir” και σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει „Η ανάμνηση ενός φλιτζανιού καλού τούρκικου καφέ διαρκεί 40 χρόνια”.
Ο τούρκικος καφές είναι ρόφημα φιλίας, όποτε και αν σας τον προσφέρουν όταν βρίσκεστε στην Τουρκία, όταν επισκέπτεστε τους φίλους σας ή την οικογένειά σας, τα καταστήματα, ενώ περιμένετε στην ουρά στην τράπεζα, στο κομμωτήριο… Κάνουμε διάλειμμα για να απολαύσουμε αυτό το μαγικό ρόφημα με κάποιον φίλο, ή με την οικογένεια ή απλά για να κάνουμε σκέψεις με κάθε πολύτιμη γουλιά.
Ο τούρκικος καφές γίνεται από 100 % κόκκους καφέ Αράμπικα, οι οποίοι πρέπει κατάλληλα να ψηθούν και να αλεστούν σε λεπτή μορφή. Όταν ο καφές μαγειρευτεί κατάλληλα, τότε δημιουργείται γευστικός αφρός (καϊμάκι), ο οποίος αποτελεί και ουσιώδες συστατικό κάθε φλιτζανιού τούρκικου καφέ. Η μητέρα μου είναι ερωτευμένη με την ημερήσια της δόση τούρκικου καφέ, η οποία αποτελείται από ένα και μόνο φλιτζάνι. Εάν βρεθεί σε κάποια καφετέρια, πάντοτε παρακαλεί τον σερβιτόρο με γοητευτικό τρόπο “guzel kopuklu kahve lutfen” που σημαίνει “Τούρκικο καφέ με ωραίο καϊμάκι στην κορυφή, σας παρακαλώ,,. Αυτό είναι και το ημερήσιο κέρασμά της, το οποίο απολαμβάνει ολοκληρωτικά, αυτό το ένα φλιτζάνι που πίνει με χαμογελαστό πρόσωπο.
Αν και ο τούρκικος καφές για πρώτη φορά καλλιεργήθηκε στις νότιες περιοχές της Αραβικής Χερσονήσου, η δόξα του στην Ευρώπη μεταφέρθηκε μέσω της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μέσα σε λίγα μόνο χρόνια από την εμφάνισή του στην Ευρώπη, μόνο στην Ίσταμπουλ (Κωνσταντινούπολη) άνοιξαν εκατοντάδες μαγαζιά σερβιρίσματος καφέ, ενώ η κατανάλωση του ροφήματος αυτού έγινε πολύ σημαντική τόσο στην καθημερινή, όσο και στην επίσημη ζωή του Σουλτάνου. Το σετ για τον καφέ του μεταφερόταν πάντοτε καθ΄όλες τις επίσημες διεργασίες στην αυτοκρατορία. Κάθε πλούσια οικογένεια είχε υπηρέτη του οποίου το μοναδικό καθήκον ήταν η ετοιμασία του καφέ, ενώ σύμφωνα με το νόμο, εάν ο σύζυγος δεν εξασφάλιζε στην σύζυγο καφέ, τότε αυτή αποκτούσε τη δυνατότητα διαζυγίου!
Όταν ήμουν μικρό παιδί, η μητέρα μου μας ετοίμαζε τούρκικο καφέ με πολύ γάλα και έτσι και εμείς, αν και παιδιά, μπορούσαμε να συμμετέχουμε στην τελετουργία μαζί με τους γονείς μας. Μερικές φορές, για να διασκεδάσουμε, αναποδογυρίζαμε το φλιτζάνι του καφέ μόλις πίναμε το περιεχόμενο για να μας πουν το μέλλον μας. Η μητέρα μου πάντοτε έβλεπε χαρούμενα πράγματα στο φλιτζάνι και αν έβλεπε πουλί, μου έλεγε ότι αυτό είναι καλή είδηση, εάν είχε στενές γραμμές σήμαινε ότι θα κάνω ταξίδι, ενώ τα άλογα σήμαιναν ότι θα έχω καλή τύχη… Ποτέ δεν εμφανίζονταν άσχημα πράγματα και πάντοτε επιθυμούσαμε να ακούμε τη μητέρα μας, ενώ όλο αυτό συνοδευόταν από αθώα γελάκια.
Όταν τον Απρίλιο επισκεφτήκαμε την Έφεσο και σταματήσαμε κάπου για ένα διάλειμμα, θυμήθηκα το παραπάνω γεγονός των παιδικών μου χρόνων και παρήγγειλα τούρκικο καφέ. Όταν τον ήπια, αναποδογύρισα το φλιτζάνι, περιμένοντας να δω ποιά η μοίρα μου στο μέλλον. Προς έκπληξή μου, πραγματικά παρατήρησα φιγούρα αλόγου στο φλιτζάνι (μπορείς να το δεις;). Με ανυπομονησία προσδοκώ την τύχη που βρίσκεται μπροστά μου.
Πώς να ετοιμάσετε γευστικό τούρκικο καφέ
Ορίστε ο τρόπος ετοιμασίας καλού τούρκικου καφέ. Ελπίζω ότι κάποτε θα γευθείτε αυτό το ιδιαίτερο ρόφημα, εάν δεν το έχετε ήδη πράξει, επειδή για μας αυτό αποτελεί κάτι περισσότερο από ένα ρόφημα.
Για να ετοιμάσετε τούρκικο καφέ χρειάζεστε και τον κατάλληλο εξοπλισμό: ειδικό σκεύος που ονομάζεται μπρίκι, με μακρύ χερούλι, μικρά ποτηράκια, γνωστά ως φλιτζάνια, όπως και εργαλείο άλεσης του καφέ. Μεγάλο ρόλο παίζει και το μέγεθος του μπρικιού. Το μπρίκι θα πρέπει να χωράει τη διπλή ποσότητα από το νερό που θα βάλετε, για να υπάρχει ο χώρος για το καϊμάκι (αφρό) που θα δημιουργηθεί.
Υπάρχουν διάφορα μεγέθη μπρικιών, εξαρτάται για πόσα άτομα θέλετε να ετοιμάσετε καφέ. Ο καλός καφές πρέπει να έχει καϊμάκι στην κορυφή του και έτσι δε μπορείτε να αναμένετε τα καλύτερα αποτελέσματα, εάν ετοιμάσετε καφέ για δύο άτομα σε μπρίκι που χωράει καφέ για τέσσερα.
Βάλτε στο μπρίκι σας από ένα φλιτζάνι νερό για κάθε καφέ που θέλετε να ετοιμάσετε, ένα γεμάτο κουταλάκι καφέ και μία μικρή κουταλιά ζάχαρη ή και λιγότερο. Παραδοσιακά, θα πρέπει να γνωρίζετε από πριν με πόση ζάχαρη επιθυμείτε τον καφέ σας, όπως για παράδειγμα, με ολίγη, μέτριο, γλυκό, σκέτο… Ανακατέψτε καλά, βάλτε το μπρίκι σε χαμηλή φωτιά και περιμένετε σιγά σιγά να βράσει.
Όταν άρχισει σιγά σιγά να βράζει, τότε το καϊμάκι δημιουργείται στην κορυφή. Πριν να φουσκώσει πάνω από το μπρίκι, τραβήξτε το από τη φωτιά. Έπειτα βάλτε από το καϊμάκι, ίδια ποσότητα, σε όλα τα φλιτζάνια. Βάλτε και πάλι το μπρίκι στη φωτιά και μετά από λίγο μοιράστε τον καφέ στα φλιτζάνια.
Με τον καφέ ταιριάζει και το λουκούμι. Μαζί δημιουργούν ένα τέλειο ζευγάρι.
Afiyet Olsun, Ελπίζω ότι θα έχετε πολλές στιγμές απόλαυσης.
Ozlem Warren
http://ozlemsturkishtable.com/
(Το κείμενο δημοσιεύτηκε μετά από συμφωνία του Μπάλκον3 με το Ozlem Turkish Table)