Η «Φρουτοπία» υπήρξε ένα πρωτοπόρο τηλεοπτικό κουκλοθέατρο για παιδιά της δεκαετίας του ‘80, που με ένα μαγικό τρόπο κατάφερε να ενώσει πολλές γενιές και ηλικίες. Η εκπομπή της ΕΤ-1 παραμένει σημείο αναφοράς ακόμη και σήμερα – και όχι μόνο ως κομμάτι της επίσημης σχολικής ύλης του Δημοτικού (Γλώσσα Δ’ τάξης). Με εξαιρετικό πνεύμα και ατελείωτα κωμικά λογοπαίγνια η ιστορία εκτυλίσσεται σε 47 επεισόδια, περιγράφοντας τις περιπέτειες μιας χώρας όπου τα φρούτα και τα λαχανικά ζουν ελεύθερα και ανεξάρτητα, μακριά από την απειλή του μανάβη!
«Ποιος απήγαγε τον Μανώλη τον Μανάβη;»
Η πλοκή ξεκινάει στην έδρα της Εφημερίδας Τρέχα-Γύρευε, όπου ο δαιμόνιος δημοσιογράφος Πίκος Απίκος έχει αναλάβει την αποστολή της εξιχνίασης του μυστηρίου που καλύπτει την ξαφνική εξαφάνιση του Μανώλη του Μανάβη. Σοβαρά στοιχεία οδηγούν στη μακρινή γη της Φρουτοπίας, όπου η εξαφάνιση του Μανώλη έχει τρομάξει όλους τους υπόλοιπους μανάβηδες, που το’σκασαν από τη Φρουτοπία πανικόβλητοι – και καλά ξεκουμπίδια! Ο Μανώλης κυρήσσεται άτομο ανεπιθύμητο, τα φρούτα και τα λαχανικά αποφασίζουν να ζήσουν χωρίς μανάβηδες και ανθρώπους γενικότερα και ψηφίζουν τον Αιμίλιο το Μήλο για δήμαρχο. Η Φρουτοπία είναι μακρινή αλλά καθόλου απρόσιτη: είναι γνωστό ότι στα Δυτικά συνορεύει με το Αβγατηγανιστάν και στα Ανατολικά με το Πιπερού. Έτσι λοιπόν, ο Πίκος Απίκος καταφθάνει στη Φρουτοπία με αερόστατο και ξεκινάει για μια μεγάλη δημοσιογραφική επιτυχία, παίρνοντας μεταξύ άλλων συνέντευξη από τον Αιμίλιο το Μήλο – που μετά τις εκλογές είναι πλέον ένα Πολύ Σπουδαίο Μήλο.
Ο Πίκος παίρνει συνέντευξη από τον Αιμίλιο στο Δημαρχείο της Φρουτοπίας
Η αναζήτηση του χαμένου Μανάβη συνεχίζεται, ενώ παράλληλα συμβαίνουν διάφορες ιστορίες συγκλονιστικής ίντριγκας, αγωνίας και ηρωισμού, που φανερώνουν την εξέχουσα φύση των πολιτών της Φρουτοπίας. Η αφήγηση χρησιμοποιεί πολλές ιδιωματικές εκφράσεις που αναφέρονται σε φυτά («δεν τους αφήνω σε χλωρό κλαρί» κ.ο.κ.). Τα ίδια τα ονόματα των χαρακτήρων συχνά βασίζονται σε λογοπαίγνια και μεταφορές, καθώς στη γλώσσα μας κάποια χαρακτηριστικά των φυτών χρησιμοποιούνται για την απόδοση του ανθρώπινου χαρακτήρα (το σκληρό καρύδι, το ανούσιο κολοκύθι, το κουτό βλήτο κλπ).
Κι όμως, οι πρωταγωνιστές καταφέρνουν να ανατρέψουν αυτές τις ιδιότητες, όπως και να ξεπεράσουν διάφορα εμπόδια. Η ίδια η πλοκή είναι γεμάτη ανατροπές και εκπλήξεις – και τίποτα δε θεωρείται δεδομένο! Το ηθικό δίδαγμα είναι ότι όλοι έχουν τις ξεχωριστές τους αρετές, που κάλλιστα μπορούν να αναδειχθούν με λίγη ενθάρρυνση.
Τα απελευθερωμένα φρούτα χρησιμοποιούν λαοφιλή συνθήματα από την πραγματική πολιτική ζωή της δεκαετίας του ’80 – οπωσδήποτε, τα παιδιά μπορούν εύκολα να εκλάβουν την πολιτική ως αστείο.
Μερικοί από τους πρωταγωνιστές της Φρουτοπίας
Ο Θάνος το Κολοκυθάκι γίνεται πρωταθλητής πυγμαχίας και ένας από τους πιο χρήσιμους κατοίκους της Φρουτοπίας.
Ο Θάνος το Κολοκυθάκι
Ο Φραγκίσκος το Φραγκόσυκο, ιδιοφυής εφευρέτης, κατασκέυασε το Φρουκτήνος, ένα μηχάνημα που βγάζει τη μάνα από τους μανάβηδες (=τους κάνει βίδες). Είναι σίγουρα ένας βασικός ύποπτος για την εξαφάνιση του Μανώλη.
Η Μαρουλίτα το Μαρούλι είναι η ωραία της Φρουτοπίας. Για την αγάπη της Μαρουλίτας ο Βρασίδας το Κρεμμύδι θα έδινε και το πουκάμισό του (αλλά ξέρουμε ότι έχει πολλά). Όμως η Μαρουλίτα είναι ερωτευμενη με τον Θάνο και τα αισθήματα είναι αμοιβαία.
Η Μαρουλίτα το Μαρούλι νιώθει «λίγο μαραμένη» και πάει στο γιατρό – αλλά αυτός είναι στην πραγματικότητα ένας μανάβης μετεμφιεσμένος! Θα καταφέρει να τη σώσει κάποιος; Δείτε το επόμενο επεισόδιο!
Από την άλλη μεριά, υπάρχει η Μάτα η Ντομάτα. Αν και παραγινωμένη, διοργανώνει μια απεχθή ίντριγκα προκειμένου να κερδίσει την αγάπη του Βρασίδα, κλέβοντας για τον εαυτό της τις όμορφες βούλες του Ανανία του Πεπονιού.
Ενώ οι πονηροί μανάβηδες τολμούν να μεταμφιεστούν και να διεισδύσουν ανάμεσα στα φρούτα, ο Βλάσης το Βλήτο αποδεικνύεται τελικά πολύ πιο έξυπνος και βοηθάει να σωθεί η κατάσταση. Σε άλλο στιγμιότυπο, ο Αρχέλαος το Λάχανο, αν και συνεχώς λαχανιασμένος, επίσης αναδεικνύεται σωτήρας της Φρουτοπίας. Και ο Πίκος βρίσκεται πάντα εκεί να κάνει ρεπορτάζ για κάθε περιπέτεια ψάχνοντας την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
Ο Πίκος παίρνει συνέντευξη από έναν μανάβη
Οι εκπληκτικοί δημιουργοί της Φρουτοπίας
Η Φρουτοπία γράφτηκε βεβαίως από τον Ευγένιο Τριβιζά. Η αρχική ιδέα ξεπήδησε από τις σελίδες του αριστουργηματικού παιδικού περιοδικού «Το Ρόδι», ένα δημιούργημα της Δροσούλας, κόρης του ζωγράφου Σπύρου Βασιλείου («Μπαρμπα-Σπύρου»). Μεταξύ των πολλών «Γραμμάτων από το Νησί των Πυροτεχνημάτων» που ο συγγραφέας έστελνε στους αναγνώστες του ως «εξωτερικός ανταποκριτής» προς το περιοδικό στις αρχές της δεκαετίας του ’80, υπήρχε και μια συνέντευξη-φωτορεπορτάζ με τον Αιμίλιο το Μήλο. Ο Αιμίλιος ήδη έπαιρνε το ρόλο του πολύ στα σοβαρά και παραπονιόταν ότι το περιοδικό προβάλλει υπερβολικά τα ρόδια, προτείνοντας να συμπεριλαμβάνονται στο εξής και θέματα σχετικά με τα μήλα. Τα ευρηματικά «Γράμματα» κυκλοφόρησαν αργότερα ως ξεχωριστές εικονογραφημένες ιστορίες, ενώ μεταφράστηκαν σε διάφορες γλώσσες (πρόσφατα και στα Τουρκικά από τον Εκδοτικό Οίκο Altın Kitaplar).
Ο Τριβιζάς μεταφρασμένος για τα παιδιά της Τουρκίας: «Ο Ταύρος που Έπαιζε Πίπιζα» έχει αποφασίσει να μάθει αυτό το ασυνήθιστο όργανο – ασυνήθιστο μάλλον για τη χώρα του, την Ισπεπονία.
Το ίδιο το «Νησί των Πυροτεχνημάτων» του Τριβιζά είναι στην πραγματικότητα η Αγγλία, όπου εκείνη την εποχή εργάζονταν ως ερευνητής Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Redding. Αργότερα, συνέχισε την ακαδημαϊκή του καριέρα στην Αθήνα, ενώ εξακολουθεί να γράφει δημοφιλή παιδικά βιβλία.
Ο συγγραφέας με τους πολίτες της Φρουτοπίας
Η Φρουτοπία σύντομα εκδόθηκε και σε κόμικ σε εικονογράφηση του Νίκου Μαρουλάκη, φθάνοντας συνολικά τα 50 τεύχη.
Ήταν θέμα χρόνου η επιτυχημένη ιστορία να γίνει ακόμα πιο γνωστή με τη μεταφορά της στην τηλεόραση της ΕΡΤ, η οποία τότε κατείχε το τηλεοπτικό μονοπώλιο και διέθετε μόνο δύο κανάλια εθνικής εμβέλειας. Οι πρωτοπόροι καλλιτέχνες του κουκλοθεάτρου της Οικογένειας Σοφιανού, άρτι αφιχθέντες από τη Γερμανία, κλήθηκαν να πραγματοποιήσουν το δύσκολο αυτό έργο. Η ομάδα κατασκεύασε από το μηδέν μία πληθώρα από κούκλες και ένα περίτεχνο σκηνικό 900 τετραγωνικών μέτρων, πραγματικό επίτευγμα για τα μέσα της εποχής.
Λήψη με θέα σε μία γειτονιά της Φρουτοπίας
Το πρώτο επεισόδιο προβλήθηκε το 1985 και τα γυρίσματα διήρκησαν 3 χρόνια. Πολλοί γνωστοί ηθοποιοί έδωσαν φωνή στις κούκλες (μεταξύ άλλων ο Δημήτρης Πιατάς, η Άννα Παναγιωτοπούλου, ο Στάθης Χαϊκάλης, η Ντίνα Κώνστα, ο Δάνης Κατρανίδης), ενώ πάνω από 30 πρωτότυπα τραγούδια συνόδευσαν την πλοκή επί της οθόνης.
Το πλέον διάσημο τραγούδι είναι φυσικά αυτό των τίτλων της εκπομπής:
Η τηλεοπτική Φρουτοπία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ: το μυστήριο έμεινε ανοιχτό και τα παιδιά έπρεπε να μαντέψουν όποιο τέλος ήθελαν. Υπήρξε μια αμυδρή ελπίδα να γυριστούν και νέα επεισόδια, όμως όλο και λιγότεροι πόροι δίνονταν για παιδικές παραγωγές από την κρατική και αργότερα από την ιδιωτική τηλεόραση.
Τη στιγμή που γραφόταν το παρόν άρθρο, η ίδια η ΕΡΤ έπαψε να υπάρχει. Προφανώς, μια αρκετά εκτεταμένη παιδική ζώνη με υψηλής ποιότητας παραγωγές των ίδιων των καναλιών αποτελεί παρελθόν. Παρόλα αυτά, εμείς μπορούμε πάντα να εμπιστευόμαστε τα παιδιά: η φαντασία τους θα εξακολουθήσει να κεντρίζεται από το χιούμορ, το παιχνίδι του μυστηρίου και το παράδοξο, ό,τι και να συμβεί.
Sophia Nikolaou
Loading ...
