Горд сум што сум член на оваа мила академија

TR GR EN

Илбер Ортајли – историчар, директор на палатата Топкапи во Истанбул

Човек со голема самодоверба, голем познавач на историјата, почитуван низ целиот свет, но, понекогаш без влакнa на јазикот. Тоа се основните карактеристики на модерниот турски историограф Илбер Ортајли. Неговата дефиниција за историјата е „може да ти помогне само да го знаеш идентитетот, за се друго е бескорисно“.

Илбер Ортајли

За него велат дека е историски атлас, неговото знаење на историјата едноставно мора да се почитува. Познат е по тоа што пред камерите може да зборува со часови, може да ве хипнотизира пред ТВ екранот, и никогаш да не ви биде досадно. За љубителите на историјата голема чест е да се учествува на неговите конференции, безбројни низ целиот свет. Тој е добар раскажувач, човек со голема самодоверба, зборува со стил и шармантна насмевка.

Се работи за Илбер Ортајли, професор по историја, директор на Палатата Топкапи, во Истанбул. Тој од неодамна е почесен член на Македонската академија за наука и уметност. Титулата академик на МАНУ свечено му ја додели претседателот на Академијата Георги Старделов, кој притоа рече дека Македонија со здоби со голем пријател.

МИЛА МАКЕДОНИЈА

На получасовното пристапно предавање на тема „Македонија во последните денови од Отоманската империја„ Ортајли рече да не се случија Балканските војни и Првата Светска Војна, Македонија ќе беше поголема земја, истакнувајќи го моментот дека Македонија за Турција преставува соседна држава. Тој потсети дека основачот на Турската Република е токму од овие простори. Веднаш по предавањето Ортајли, видно возбуден и среќен од титулата за Балкон 3 изјави:

Илбер Ортајли и Георги Старделов

“Ние ја сакаме Македонија, таква како што е. Ја сакаме како Македонија. И турското малцинство кое живее тука го мисли истото и на тој начин делува. Многу сум среќен што сум член на милата академија, на милата Република. Затоа што академијата е аполитичка институција и многу значајна за еден мал народ.„

ГИ МРАЗАМ ПОЛИТИЧАРИТЕ

Модерниот турски историограф нема влакна на јазикот. За секоја тема зборува без пардон, без притоа да размислува за последиците. Тој слободно изјавува дека не ја сака политиката и дека не му се допаѓаат политичарските типови. „Срамота е да се каже но не ги сакам. Тие се прости луѓе, со нив не се расправа“ знае да каже Ортајли и додава и покрај тоа, сепак има пријатели од сите партии.

Пред неколку месеци неговата искреност го скара и со Премиерот Ердоган. Ортајли го критикуваше премиерот затоа што во сите општини гради универзитети. Ортајли, не согласувајќи со ставот на Ердоган рече: „водењето на држава, не е исто со водењето на една општина„. На критиката премиерот Ердоган одговори: „Таа изјава не доликува на него. Го почитувам неговото знаење, но истот ака со него сум подготвен да разговарам за тоа како се води една општина.

ДА СЕ ЧИТА ПОСТОЈАНО

Илбер Ортајли има фантастична меморија. На прашањето како ја зајакнувате меморијата одговара: Ништо, треба постојано да се чита. Тоа што го читаш како млад, полесно се памети. После шеесеттата година тешко се памети. Луѓето треба да учат кога се млади. Ако сега дознам нешто, до утре сабајле сигурен сум дека тоа ќе го заборавам. Понекогаш го заборавам и насловот на книгата која ја читам. Затоа книгите што ги имам читано последните шест месеци ги имам сместено во посебен шкаф. Страниците на книгите се обележани со црвени фломастери. Заради тоа не практикувам да позајмувам книги.

Читам повеќе книги, отколку што ги архивирам. Имам архива, но книгите не ми се класифицирани. Се е запишано во тетратки. Кока ми треба некоја инфомација, душа ми излегува од барање. Имам три библиотеки во три различни куќи.

На крајот Илбер Ортајли има и порака до младите. Ги жалам тие млади што трчаат по партиските штабови, по невладините организации. Јас кога бев млад не го правев тоа. Треба да се чита, да се учи, да се посетуваат курсеви. Партиите само ги принудуваат младите да трчаат наоколу.

Хусамедин Гина