Kaриерата на еден од најпознатите и најпопуларни словенечки музичари, Зоран Предин, е сè, само не здодевна и еднолична. На публиката Предин и е познат како главен автор и предводник на култниот бенд од ’80-те, Лачни Франц од Марибор. Тој неодамна го објави својот 33-ти албум по ред, „Коса со боја на сребро“,а истовремено ја објави и својата книга „Втора жена во харемот“, каде што на едно место се собрани негови приказни, анегдоти, патеписи, размислувања, преписки. Таа книга е преведена на повеќе јазици, меѓу кои и на македонски, а заедно со промоцијата на книгата во Скопје, тој одржа и интимен концерт, каде што го промовираше своето ново издание.
Вашата нова книга „Втора жена во харемот“ е ваше прво прозно дело, по три збирки поезија. Тука се собрани ваши приказни, патеписи, анегдоти, импресии. Што беше тоа што ве инспирираше да ја напишете оваа книга?
Додека чекав во болничкиот кревет да ме оперираат, направив еден вид „попис“. Се сетив на некои приказни кои никогаш не сум ги напишал, а би било штета да се заборават. Следно беше да ги напишам тие приказни, за потоа да се сетам дека имам некои дневници и претходно напишани патеписи, кои сум ги пишувал за разни весници. Ги прелистав за да видам колку се сега читливи и видов дека се сè уште живи, односно дека се духовити и дека функционираат. Малку ги реставрирав и ги вклопив во проектот. Поради тоа, мислам дека сè течеше нормално. Јас лично немав високи литерарни амбиции, туку сакав да направам тоа што и го направив – џебна книга, со лесна и забавна содржина и без некои обврски. Очигледно е дека ми успеа.
Во колкава мера автобиографската природа на книгава се вклопува со неодамна објавената биографија за вас „Од прва рака“?
Тоа се две различни работи. „Од прва рака“ е биографија која ја напиша некоја трета личност. Тој дојде до тие информации така што со мене правеше некои интервјуа, и не само со мене, туку и со некои други, почнувајќи од членови на моите бендови, па сè до новинарите кои ме познаваа. Меѓутоа, таа книга е нешто друго. Мојата книга е раскажана од мој агол и во неа се мои искуства.
Сега се актуелни автобиографиите на реномирани музичари и секоја година се објавуваат во голем број. Покрај комичните ситуации, патеписите, тука опишувате и непријатни ситуации. Колку е лесно или тешко да се отворите пред луѓето на овој начин? Порано тоа го правевте преку своите песни.
Јас мислам дека ова е единствениот начин некого да го заинтересирате за читање, односно да бидете искрени и отворени, а не да измислувате работи. Тоа може само ако пишувате фикција. Меѓутоа, тоа е друга приказна. Ако пишувате за некои ваши случувања, тогаш мора да бидете доследен и чесен. Тука нема опасност дека некој би можел да ве повреди бидејќи не измислувате – тоа навистина се случило. Тоа што го опишувате се вашите емоции. Бидејќи многумина се нашле во слични ситуации или имаат можност да се соживеат со вашата приказна, а со тоа и самите да ги доживеат тие чувства, тоа на крајот се вика победа.
Книгата е посветена на починатиот хрватски музички новинар Дарко Главан, кој трагично настрада пред неколку години.
Тоа е една трагична и непотребна смрт. Бевме заедно во Вараждин (Хрватска) и го гледавме Сантана, и по седмата или осмата песна, кога се завртев, тој повеќе не беше покрај мене и никогаш повеќе не се видовме. Јас и тој бевме многу добри пријатели; ми беше како постар брат. Многу научив од него и многу ми недостасува.
Книгата беше промовирана, покрај во Словенија, и во Хрватска, во Македонија и на крајот, во Србија. Таа и е преведена на повеќе јазици. Какви се реакциите на луѓето од овие простори?
Реакциите се главно добри. Тоа се некои нови луѓе, бидејќи со книгава ја проширив својата публика, зарем не? Некои кои ме запознаа преку книгата сега почнаа да ја слушаат мојата музика, а оние кои ја познаваа мојата музика ја зедоа книгата за да видат за што зборувам и мислам дека сето тоа на еден фин начин се поврза и се надгради. Во последно време ме повикуваат во разни библиотеки и книжарници, и јас ги поврзувам работите со тоа што во градот во кој ја претставувам книгата правам и кантавторски концерт во некој клуб или во некој театар. Поради тоа, таа поетика живее и на литературен, и на музички начин. Судејќи по пораките или по Фејсбук, можам да забележам колку луѓето се забавуваат додека ја читаат книгата и еден на друг си ги прераскажуваат приказните.
Паралелно со книгата го промовирате и вашето ново издание „Коса со боја на сребро“.
Во суштина не сакам да се повторувам и овој пат направив еден поинаков бенд, каде што малку го променив инструментариумот: наместо бас има туба, потоа има хармоника, електрична гитара, а за првпат во својата кариера, користам и електронски лупови, кои се направени на таков начин што овој тип на музицирање ќе биде претставен функционално. Тој не е за публика која седи, туку за оние кои сакаат да денсаат, што одлично се покажа пред еден месец во „Творница културе“ во Загреб, каде што се покажа дека тој систем навистина функционира. Секоја песна има свое чувство, свој аранжман, поради што изданието е свет за себе. Воопшто не може лесно да се предвиди во какво расположение или свет ги водам слушателите со секоја песна. Според мене, тоа е најважната работа на албумот. Текстовите се на ниво или, како што забележа еден новинар, со нив покажувам дека сум останал бунтовен, но дека сега се бунам на шармантен начин. Тоа што можеме да ја презентираме оваа музика верно во живо и на добар начин е уште една од позитивните работи кај албумот. Според мене, ова е world music, но на сосема свеж начин.
Што беше инспирацијата зад песната „Коса со боја на сребро“, по која и албумот го носи името?
Сонував една ситуација. Тоа може да звучи банално, но за првпат се случи да запаметам еден сон кога ќе се разбудам, и едноставно ја запишав таа случка. Сонував дека сум се сретнал во сон со Маргита (од ЕКВ), но бидејќи таа останала млада, каква што ја паметиме сите, а јас во меѓувреме остарев – таа не ме позна. Бидејќи во ушите ми одѕвонуваше нивната песна „Очи со боја на мед“, како алузија на тоа го одбрав насловот „Коса со боја на сребро“.
Од оваа временска дистанца, како гледате на тој период од музичката историја кога, меѓу останатите, функционирале бендови како што се вашиот бенд Лачни Франц и ЕКВ?
Тоа беше многу продуктивен и квалитетен период, кога се создавала квалитетна музика која е сè уште жива. Новата музика на новиот бран е сè уште присутна и неа ја слушаат нови и нови генерации. Таа носи нешто во себе што другите видови музика пред неа го немале, и тој интерес на новите генерации за неа покажува дека е таа навистина волшебна и посебна. Зошто е тоа така, веројатно социолозите би можеле поубаво да објаснат. Таа беше храбра, бескомпромисна и искрена. Тоа се, веројатно, нејзините основни доблести.
Бендот Лачни Франц создаваше посебна музика, а вашите текстови беа критични и провокативни. Дали таков вид креација во вид на критика и протест постои на овие простори?
Јас мислам дека постои, но дека многу од работите се променети. Да се гледаат некои работи од минатото и денес на ист начин нема смисла. Она што се случува денес мораш да го гледаш со денешни очи и уши. Тука никаква носталгија нема позитивен ефект и апсолутно мислам дека каква било носталгија носи штета, бидејќи ги попречува идеите и им го краде просторот.
Зарем изданието „Траги во копнежот“ (Tragovi u sjeti) со Матија Дедиќ, каде што го обработивте „кремот“ од југословенските песни, не се базираше врз носталгија?
„Траги“ намерно носеше некој копнеж и не беше носталгичен. Голема е разликата помеѓу тие два поими. Тоа беше еден експеримент што покажа дека кога слушаме познати песни, кај нас во потсвеста се вртат оригиналите. Каде и да ги слушаме тие песни – на тераса, во кола, во каков било аранжман, во главата ни се вртат оригиналите. Нашата минималистичка изведба на тие песни е, всушност, црвено копче кое се вклучува во потсвеста кога ќе се слушне таа песна.
Што е тоа што ја прави песната бесмртна? Што е тоа што ја прави слушлива за многу генерации понатаму, а не само во моментот кога е создадена?
Тоа се случува кога песната ќе допре до емоциите на што поголем број луѓе. Тоа значи дека голем број луѓе во песната, како со шифра, ќе дешифрираат нешто што ним им е многу блиско. И јас на тој начин би го рекол тоа или на тој начин би ја отпеал, бидејќи во мене буди идентични чувства. Ако тие работи се совпаднат, тогаш имаме хит или евергрин. Меѓутоа, тоа не може да се направи намерно. Дури и оние хитмејкерите мора да имаат инспирација, а со тоа и занает и сè друго, но без инспирација, нема ни хит ни евергрин.
Колку сте во можност да следите што се случува на музичката сцена на просторите на бивша Југославија?
Па, не многу. Воглавно сум толку преокупиран со својата работа на најразлични полиња, поради што воопшто немам време. Ако некој ми прати нешто или ако ми препорача нешто, на пример, кога сопругата Барбара ќе ми прати некој линк, јас тоа ќе го погледнам и ќе го слушнам. Понекогаш и самиот ќе најдам нешто. Може да се каже дека сум 4-5 чекори зад случувањата, но работите ме стигнуваат. Тие квалитетните ме стигнуваат.
Дали постојат планови за некоја нова книга?
Засега не, иако имам некои идеи поради кои можеби би се нафатил навистина да напишам еден роман. Меѓутоа, сега-засега нема, бидејќи не чувствувам потреба за тоа, а мислам и дека немам доволно добри идеи за да започнам со сигурност. Сега повторно настапувам со Gypsy Swing Band и со Дамир Кукурузовиќ создадовме прекрасна програма, за која се надевам дека ќе ја претставам во Македонија или напролет, или налето. Главно, следната година со сигурност можам да кажам дека ќе следат живи настапи и промоција на книгата.
фото: Ангел Ситновски
Коментари
Loading ...
