Водич низ СКОПЈЕ

Балкон3 интервју со Ерик Сардинас – најдобриот гитарист кој што стапнал во Македонија

Своевремено Џими Хендрикс рекол дека блуз-музиката е лесна за свирење, но е тешка за да се почувствува. Токму тој дел е она што ја одредува големината и влијанието на една музика.

neno1 i sardinas_balkon3

Гитаристот Ерик Сардинас е еден од најпознатите блуз-гитаристи кои оваа музика успешно ја пренесуваат во новата доба, со сета нејзина грубост, виртуозност, емотивност и перчење. Неговата музика е преносник на некои стари форми, но преоблечени во ново руво. Многумина го памтат неговиот прв настап во Скопје, далечната 2002, во рамките на Скопскиот фестивал на блуз и соул. Поради неговата виртуозност, љубителите на гитарата сметаат дека тој е најдобриот гитарист кој воопшто стапнал на ова тло, поради што нештата ги делат на оние пред и оние по доаѓањето на Сардинас во Скопје. Едноставно, неговиот стил вдахна нов живот и возбуда во свирењето гитара за новите генерации заинтересирани за блуз-рок музиката. Годинава тој повторно гостуваше во Скопје со својот бенд Big Motor, во рамките на Фестивалот на блуз и соул музика, каде што ги воодушеви љубителите на блуз-музиката.

Што беше тоа во музиката што ве допре толку длабоко за да ѝ се посветите целиот ваш живот?

Мислам дека се работеше за изложеноста, а и страста која ја открив на многу рана возраст. Јас живеев на југот, каде што бев изложен на звуците првенствено на блуз и госпел, a потоа на Моутаун, соул и рокенрол-музиката. Кога ќе размислам, сè се акумулираше во мене, а јас имав среќа што се родив во музикално семејство. Музиката ми значеше исто како и воздухот што го дишев. Едноставно не можев да живеам без неа. Навистина бев благословен со тоа што се родив во музичко семејство и во нашата куќа секогаш се слушаше музика, од Елвис Присли и Wild Cherry, па до црковна музика. Секогаш можев да сметам на тоа дека музиката ќе биде тука за мене и таа стана мој пријател.

sardinas1_balkon3

Во кој момент музиката стана повеќе од хоби? Кога одлучивте дека занимавањето со музика ќе биде вашиот животен пат?

Да бидам искрен, тоа е интересно прашање, но за мене таа насока беше нешто сосема природно. Уште пред да научам да свирам гитара, си играв со тениски рекет имитирајќи ја гитарата. Работите се случија сосема природно. До ден-денес не научив да читам ноти, а музиката ја создавам во мојата глава. Неа ја создавам на свој начин, а гитарата ја свирам како десничар, иако сум левучар. Едноставно, имав поврзаност со гитарата. За мене таа претставуваше некаков вид енергија со која се поврзав.

Кои музичари ви послужија како инспирација и ви го покажаа патот на некој начин?

Кога станува збор за блузот, првичните звуци беа ’делта‘ блузот, потоа блузот од Чикаго, од Тексас. Ова беше мојот интерес, мојата страст. Кога велам моја страст, тука мислам и на желбата да откријам од каде доаѓа музиката. Секојпат кога ќе заработев некоја пара, веднаш ги посетував старите продавници за плочи и откривав работи. Така ги открив Џон Ли Хукер, Пити Витстроу, Чарли Патон – ги открив тие прекрасни блуз-музичари. Сè што знам доаѓа од страста од движењата на Ти-Боун Вокер до Чак Бери и Бо Дидли, Рори Галагер, Џони Винтер. Исто така, сакам да кажам дека денешниов ден е тажен за мене – денес изгубив драг пријател, а и светот на блузот загуби многу со смртта на Џони Винтер. Во оваа група музичари е и Хендрикс.

Да имаш да кажеш нешто во рамките на традицијата, притоа знаејќи од каде потекнале работите, потоа љубовта која ја чувствував кога ја спуштав иглата на плочата, кога ја слушав страста и интензитетот, човечките состојби и судбини, иако биле најлошите времиња. Во нив имаше некаква соул суштина која за мене значеше многу и едноставно ја надминуваше гласноста и рокенролот, односно снагата на засилувачите. Се работи за поврзаноста помеѓу вашата душа, музиката, вашиот инструмент и вашето срце. Откривањето на сите тие музичари во манирот „еј, од каде дојде ова или она“. Мојот прв концерт го гледав кога имав 6 години и тоа беше Елвис Присли, а потоа следеа Реј Чарлс, Мади Вотерс. Имав голема среќа, бидејќи налетав на многу интересен микс на гамбо-храна.

sardinas2_balkon3

Некои мислат дека многу од денешните нови и надежни блуз-музичари воопшто или недоволно посветуваат внимание на корените на оваа музика. Некако почнуваат од Клептон или Стиви Реј Вон. Какво е вашето мислење на оваа тема?

Јас на тоа гледам на два начини. Влијанијата се важни – сега пред малку зборувавме на оваа тема. Секој кој го спомнав, а можам да спомнам уште илјада други блуз-уметници – ги познавам детално, сите. Ја знам секоја нота што ја отсвиреле, сум ги слушал и ги сакам. Ова е тоа што треба да се сфати, дека мора да имате свој идентитет. Денес е лесно да се најде некој кој свири како Стиви Реј Вон и тоа е во ред. Како може да не бидете инспирирани од Стиви Реј? Како може да се случи да не бидете инспирирани од Џими Хендрикс или Чак Бери? Во тие моменти, меѓу редовите, мора да направите избор, да се нурнете длабоко во себе и да имате нешто да кажете. Ако немате свој идентитет, свој глас, тогаш ќе звучите како некој друг. За тие влијанија да бидат слушнати, да бидат почувствувани, разбрани, и за да поминат преку тебе, тоа значи дека треба да одвоите малку време за да ја разберете музиката.

sardinas4_balkon3

Вие не само што сте ја истражиле сета историја на музиката туку имавте и можност да настапите со некои од најстарите блуз музичари, како што е Ханибој Едвардс. Колку е влијанието на оваа древна музика присутно во денешната музика?

Сè е до гледиштето на музичарот. Кога станува збор за мене, јас ги гледам корените на тоа што го сметам за чиста енергија, без разлика дали се работи за Делта, Тексас или Чикаго блуз. За ова не постоело нацрт – едноставно ова била чиста енергија која извирала од срцето. Кога свирам, тоа што сакам да го споделам – во тие моменти кога луѓето ќе ме видат и слушнат со засилувач – тоа што ќе го изразам и, се надевам, ќе го дадам е блуз-рок изведба, но преку неа ќе произлезе суштината на секој камен од патот преку преку којшто сум преминувал почнувајќи од самиот почеток. Ова е местото од каде што доаѓам. Јас сум акустичен свирач. Бев инспириран од Делта блузот – титаните како што се Чарли Патон, Бука Вајт и можам да продолжам понатаму со претставниците од секоја генерација. Тоа што може да се чуе кај мене е почитта спрема нив. Сакам да покажам едно музичко искуство со сите негови нијанси, вкусови, примеси. Тоа што го свирам е класичен блуз и е инспириран од класичен блуз. Таква беше работата и кога живеев на југот, така е и сега, кога го правам ова. Овие блуз титани не се духови и тие се живи во музиката на сите. Јас се чувствувам не обврзан, туку почестен од овие влијанија и што ми значат тие мене. Се надевам дека за време на концертите овие работи ќе бидат очигледни.

Дали понекогаш се чувствувате дека сте пренесувате нешто древно и старо во овие модерни времиња?

Мојата поврзаност со минатото е многу силна, а од друга страна, никој не знае што може да се случи во иднина. Ми се допаѓа во која насока одат работите.

Може да го спомнеме Џони Винтер?

Да, тој ми беше кум. Овие времиња се добри и сакам да кажам дека без разлика на ситуацијата со состојбата на музиката и со заминувањето на големите луѓе, ова не претставува некаков крај, туку нов почеток. Се сеќавам на сите работи што ми ги покажа. Претпоставувам тој е мојата инспирација.

sardinas3_balkon3

Како гледате на вашето прво издание „Treat Me Right“?

На него гледам со убава наклонетост. Сега кога слегнаа работите, уживам во него. Имавме малку пари на располагање и го снимивме многу бргу. За мене беше еден вид благослов. Возев изнајмено комби низ САД за да го снимам своето прво издание во Чикаго. Вложивме многу љубов и енергија во него, и тоа е искрено издание. На секое издание гледам како на места од кои отскокнувам кон следното место. Мислам дека и ти не би бил истата личност следната година ова време.

Верувам дека емотивната состојба се променила од времето кога сте ги напишале песните, но дали сè уште сакате да ги свирите тие песни?

Да, како не. За ова издание донесов одлука да биде поделен 50/50 помеѓу мои песни и омилени туѓи песни кои би покажале од каде доаѓам. Мислам дека тоа беше добар избор и добра работа помеѓу мојот материјал и каверите. Тука имаше песни од Фред Мекдауел. Мојата цел беше на луѓето да им покажам за мојата почит кон традиционалниот блуз и корените, со изборите како што се „I Can’t Be Satisfied,“ „Write me A few Lines.“

Ненад Георгиевски

фото: Ангел Ситновски

Коментари